Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
WPROWADZENIE
1010Nierówności
„Dwagatunkinierównościpomiędzyludźmispostrzegam:ztychjedną
nazywamnierównościąprzyrodzonąalbofizyczną,odsamejnaturyposta-
nowioną,aktórapolegananierównościwieku,zdrowia,siłciałaiprzymio-
tówumysłulubduszy;druga,którąnazywaćmożnanierównościąmoralną
albopolityczną,zawisłaodpewnegogatunkuumowy,jakaodludziza-
prowadzoną,przynajmniejzapowszechnymichzezwoleniem,przyjętą
została.Ta,zasadzasięnarozmaitychprzywilejach,którychpewnatylko
klasaludzizwyłączenieminnychużywa,atymisą:względnebogactwa,
wyższedostojeństwa,przemocnaddrugimi,zgołażądzawymaganiaod
nichposłuszeństwa”-napisałJean-JacquesRousseauwDiscourssurl)ori-
gineetlesfondementsdel)inégalitéparmileshommesw1755r.1
Nierównościmiędzyludźmisąstałymelementemwszystkichsystemów
społecznych.Odczuwanienierównościwstosunkachzinnymijestpo-
wszechnymdoświadczeniem.Wwypadkunierówności,któreRousseau
nazywafizycznymi,niewiążesiętozpoczuciemniesprawiedliwości,chy-
bażezprzekonaniemoniesprawiedliwościlosu.Jednakinne-uznawa-
nezanierówne-relacjespołecznemiędzyludźmisączęstopostrzegane
jakoniesprawiedliwe.Sposóbocenytejniesprawiedliwościuwarunko-
wanybywasytuacyjnie:zależyodtego,wjakichkategoriachpostrzegana
jestdrugaosoba(jakoosobalubjakopozycja),orazodrodzajuzwiązku
ztądrugąosobą(identyczności,wspólnotylubodrębności)(por.Lerner
1975:15).Najważniejszymrodzajemnierównościsąjednaknierówności
1Wedługdrugiegotłumaczenianajęzykpolskiwydanegow1819r.:Wielkarozprawa
onierównościachstanówpomiędzyludźmi,przeł.IgnacySkarbek,Warszawa:DrukarniaXX.
Piiarów,s.20.BibliotekaCyfrowaUMCS.
