Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
k.etòsÅÜeWéOleï.Çòen.a
ściposzczególnychzmysłówtak,żegranicemiędzynimistająsię
przenikalne.Oznaczato,żerozwijającintuicjeobecnejużwewczes-
nymokresieskłaniasięraczejkuodsłonięciuzłożonychstosunków
międzydomenamisensorycznymi,którechoćnierzadkozesobą
sporne,toumożliwiająprzechodzeniedoznańzjednegorejestruna
drugi46.Wświetletejtendencji,którąwyrażazawołanieZaratustry:
„Swezmysłyprzemyślciedokońca!”47,następujeprzekształcenie
miejscapercepcjiwizualnej.
StosunekNietzschegodokwestiiwidzeniaokreślałyrównież„ar-
cyludzkie”motywy,którychznaczeniezczasemsamzacząłpodda-
waćautoanalizie.Nietzscheoddwunastegorokużyciamiałproblemy
zewzrokiem,któreumacniały–jaktoformułujeMartinJay–„świa-
domośćniebezpieczeństwapoleganiawyłącznienadoświadczeniu
wizualnym”48.Krótkowzrocznośćorazprzypadłośćoczuzwiązana
znadwrażliwościąnaświatłosłonecznewpewnymstopniuutrudnia-
łymucodziennąpracę:„Potrzebujęokularównumer3doczytania
ipisania[ł]Wistociekażdegodniamamtylkoniewielegodzinna
czytanieipisanie,ajeślipogodajestciemna,towogóle”49.
Obecnewkorespondencjinarzekanianasłabystanwzrokupro-
wadządorefleksjinatematkruchościiograniczeńwidzenia.Kłopoty
zdrowotne,powodującwyczulenienarudymentarnewymiaryiuwa-
runkowaniapostrzegania,rzutująnaszerszysposóbujmowaniaza-
gadnieńpercepcjiwizualnej.WniektórychstwierdzeniachNietzsche
przypisywałswojemuwzrokowirolęsondy,cennegonarzędziapo-
miarowegostanuswojegozdrowia.WliściedoGeorgaBrandesa
w1888rokupiszetak:
Woczach,[ł]mamdynamometrogólnegosamopoczucia:potym,jak
wgłównejsprawiezaczęłysięznówpostępy,oczystałysięznówmocniejsze,
niżprzypuszczałem–skompromitowałyproroctwanajlepszychniemieckich
okulistów.Gdyby[ł]mielirację,tojużdawnobyłbymociemniały50.
___
___
___
___
___
_
46G.Shapiro,
ArcheologiesofVision
,
op.cit
.,szczególnies.69-85.
47Z86;[
EureeignenSinnesolltihrzuEndedenken!
]KSA4,110.
48M.Jay,
Kryzystradycyjnejwładzywzroku...
,
op.cit
.,s.321.
49ListdoCarlaFuchsa,22sierpnia1888roku:
IchhabezumLesenundSchreiben
BrilleNr.3
[ł]
ThatsächlichbleibtmirvonjedemTagenureineganzkleineZahl
StundenzumSchreibenundLesenundwenndasWetterfinsterwird,garnichts.
KSB
8,394.
50L399,listdoGeorgaBrandesa,27marca1888roku,s.399;[
AnmeinenAugen,
anbeigesagt,habeicheinenDynamometermeinesGasammtbefindens:siesind,nach-
demesinderHauptsachewiedervorwärts,aufwärtsgeht,dauerhaftergeworden,als
2T
