Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Głębocka,Niezadowoleniezwygląduarozpaczliwakontrolawagi,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-358-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
24
Rozdział1.Wizerunekciała
odżywiania)otrzymujesięjużbardziejjednoznaczneefekty.Próbęichwyja-
śnieniapodjąłTomasCash,któryuważa,żemamytudoczynieniazezjawi-
skiemperceptywnychartefaktów,któresprowadzasiędoreguły:immniejsza
wagaciała,tymwiększeprzeszacowaniejegorozmiarów(Cash,Green,1986).
Niestety,takiewyjaśnieniewciążnieodpowiadanazasadniczepytanie:dlaczego
zniekształceniadotyczątylkowybranychczęściciała?
Brakrozwiązańwtejkwestiimożewynikaćwprostzzałożeń,żeuzyskiwane
wbadaniachwynikisąskutkiemzaburzeńpercepcji.Tymczasemwydajesię,że
przeszacowanierozmiarówciaławśródkobietzzaburzeniamiodżywianiajestkon-
sekwencjązaburzeńprocesówmyślenia–pewnychnieadekwatnychopiniiowła-
snymwyglądzieorazjegorelacjachzobowiązującymistandardamiurodykobiecej.
Kiedy,posługującsięskaląrysunkówwykorzystanychwbadaniachAprillFallon
iPaulaRozina(1985),zapytanoanorektyczki,jakwyglądająijakchciałybywy-
glądać,kobiety,wbrewoczywistymfaktom,jakoaktualnąsylwetkęwskazywały
tęnajgrubszą,ajakoidealną–tęnajszczuplejszą.Aniwskazanianaobecnąfigurę,
aniidealnąniebyłyadekwatne(Głębocka,Kulbat,2005b).Badaniawgrupach
anorektyczekwykazały,żemimooczywistegospadkuwagiciałakobietytepod-
trzymująirracjonalneprzekonanieowłasnejotyłości(Polivy,Herman,2002).
Kluczemdozrozumieniazjawiskaprzeszacowaniarozmiarówciałajestzmia-
napodejściadoistotytychzaburzeń.Jeżeliprzyjmiemy,żemamydoczynienia
znieuprawnionymiprzekonaniaminatematwygląduikształtusylwetek,np.:
DJestemgruba”,całkiemlogicznestajesię,żeowenieadaptacyjneinieadekwatne
opinieznajdująswójwyrazwewskazaniachrozmiarówciała.Osubiektywno-
ściosądównatematwłasnejsylwetkiprzekonalisięJaneOdgeniChrisEvans
(1996),którzyprzeprowadzilieksperymentpolegającynalosowympodzialeosób
onormalnejwadzeciałanatrzygrupy:mieszczącychsięwutworzonejdlapo-
trzebbadaniakategoriizdrowejwagiorazbędącychponiżejipowyżejnormy
zdrowejwagi.Należypodkreślić,żeuczestnicyeksperymentu,którychwaganie
mieściłasięwnormie,zostaliwyłączenizpomiarów.Badaniotrzymywaliry-
sunkiróżnychsylwetek,zktórychmieliwybraćnajbardziejprzypominającąich
figury.Dziękitemuuzyskanoinformacjeopercepowanymrozmiarzeciałaoraz
rozbieżnościmiędzyrzeczywistąaidealnąsylwetką.Osobyzrzekomąnadwagą,
czylizaliczonedokategoriipowyżejnormyzdrowejwagi,spostrzegałyswojecia-
łojakowiększeiznaczniebardziejodbiegająceodwzorcaidealnego.
Niewątpliwienegatywnesamoocenywzakresiewygląduzewnętrznegopozo-
stająwsilnymzwiązkuznegatywnymkomponentememocjonalnymwizerun-
kuciała.Imwyższypoziomniezadowoleniazkształtusylwetki,tymsilniejsza
tendencjadokrytycznychopiniinatematjejwygląduipostrzeganiaciałajako
większego,niżjestwrzeczywistości(Garnfinkel,Garner1982).Zdrugiejstrony
poznawczewyznacznikiwielkościciała(rozbieżnośćmiędzyaktualnąipożądaną
sylwetką)mogąbyćtraktowanejakowskaźnikpoziomuzadowoleniazwłasnego
wyglądu(Cash,Green,1986;Gardner,Tockerman,1993).
