Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
Zjednejstronymamywięcwyrównanieszanspoprzezułatwienieosobomubogim
lubposzkodowanymprzezlosdostępudowymiarusprawiedliwości–zasadniczodo
sądu–zdrugiejzaśgwarancjezachowaniastandardówrzetelnegopostępowaniasądo-
wego,przejawiającesięwzapewnieniuobywatelowiprawadoobrony.
Głównymcelempublikacjijestpróbauporządkowania,porównaniaiocenysyste-
mupomocyprawnejzurzędufunkcjonującegowpolskimsystemieprawawoparciu
otrzypodstawoweprocedurysądowe.Proceduramitymisą:postępowaniesądowoad-
ministracyjne,postępowaniecywilneorazpostępowaniekarne.Przedmiotowaanaliza
maswojeodniesieniedoeuropejskichstandardówprawadopomocyprawnejoraz
prawadoobrony,którezawartesąwszereguaktówprawnychUnii,jakiwlicznym
orzecznictwieETSiETPCZ,którełącznietworzątzw.systemstrasburski.Podkreśle-
niawymagafakt,iżopissystemudotyczyzasadniczopomocyprawnejświadczonej
jedynieprzezadwokata.Swoistepodmiotowezawężenietylkododziałalnościadwo-
katurywynikazprzyjętegozałożenia,iżpomimowielupróbsystemowegoosłabiania
znaczeniaustrojowegotejgrupyzawodowejwPolsce,adwokatwpostępowaniusądo-
wymnadalpozostajepierwszoplanowąpostacią.Zawódadwokatanajpełniejbowiem
reprezentujeniezależnośćzawodówprawniczych,spośródwszystkichpodmiotów
posiadającychprawodopełnieniarolipełnomocnikówprocesowych.Niezależność,
którajestkluczowadlazapewnieniasprawiedliwego,sprawnegoorazefektywnego
funkcjonowaniawymiarusprawiedliwości.Stądnaplanpierwszywysuwasięokreśle-
nie„niezależnaadwokatura”
,przezktórąnależyrozumiećorganizacjęsamorządową
wolnąodwpływuzestronyjakiejkolwiekwładzy,wtymprzedewszystkimwładzy
państwowej.Jesttootyleistotne,iżczęstoobywatelpozostajewkonflikciewłaśnie
ztąwładzą,corodzipojegostronieoczekiwanie,iżwtrakcieobronyswoichinte-
resówbędziegoreprezentowałpełnomocnikgwarantującypełnąniezależność.Para-
doksalnie,taniezależnośćdotyczyrównieżswobodydziałaniawinteresieklientaod
samegoklienta4.Adwokatniemożebowiemulegaćsugestiiczy,cogorsza,poleceniom
zestronyswoichmocodawców,którzyniezważającnaobowiązującyporządekpraw-
ny,ajedynienaswójwłasnyinteres,próbująwymuszaćpodejmowanieokreślonych
działańprocesowych,niezawszesłusznychprocesowoczyzgodnychzprawem.Dość
znamiennejest,żejużprzedwojenneorzecznictwoSNwskazywałonaowąniezależ-
nośćpodnoszącwwyrokuz24listopada1933r.,sygn.aktIIIC50/33,nadalaktualną
tezę,iż„adwokatniejestwyłącznieślepymwykonawcąudzielonychmuprzezstronę
zleceń,alejest–inatympolegagłówniejegozadanie–jejdoradcąprawnym”5.
Zawódadwokataodlatzajmujeszczególnemiejscewśródpozostałychzawo-
dówzaufaniapublicznego,wtymwśródzawodówprawniczych.Jegowykonywanie,
4Zob.Cz.Jaworski,Niezależnośćwykonywaniazawoduadwokatawświetleregulacjiprawnych
europejskichipolskich,nPal.”,1996,nr7-8,s.57in.,gdzieautorwskazujetrzypodstawowezakre-
syniezależnościadwokata.Itak,adwokatmusibyćniezależnywstosunkudowładzpublicznych,
doprzeciwnikaorazdoklienta.Wstosunkuzaśdoklientaniezależnośćpoleganabrakuuległości
ipodległości.Adwokatniejestbowiempracownikiemklienta.Adwokatniepowiniennigdydopro-
wadzićdosytuacji,którabygouzależniaławjakiejkolwiekformieodklienta.
5nNowaPal.”,1934,nr9.
