Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
KONSTYTUCYJNEGWARANCJE
PRAWADOSĄDUIPRAWADOOBRONY
1.Zasadademokratycznegopaństwaprawnego
Wmyślart.2KonstytucjiRPRzeczypospolitaPolskajestdemokratycznympań-
stwemprawnym,urzeczywistniającymzasadysprawiedliwościspołecznej1.Powyższa
zasadaokreślanajakozasadademokratycznegopaństwaprawnegojestjednązpod-
stawowychzasadustrojowychRzeczypospolitejPolskiej.Państwoprawnejestrówno-
znacznezsumącechustrojowychwspółczesnegopaństwademokratycznego.
WedługB.Banaszakademokratycznepaństwoprawnetopaństwo,wktórymist-
niejąifunkcjonująwzajemniezesobąpowiązane:suwerennośćnarodu;wolnośćirów-
nośćwobecprawa;konstytucjajakozasadniczyporządekprawnyinajwyższarangą
normaprawnawpaństwiestanowiącapodstawęcałegosystemuprawa;prawojako
podstawaigranicawszystkichdziałańpaństwa,tj.związanieustawodawcynormami
konstytucyjnymi,awładzywykonawczejisądowniczej–ustawą,wszystkichzaśor-
ganównormamipozakrajowymi,którychpaństwozobowiązałosięprzestrzegać;po-
działwładzjakoprzyporządkowaniefunkcjipaństwowychiwzajemnakontrolawładz;
ochronasądowaczylizapewnieniepełnejiefektywnejochronyprawnejprzedewszyst-
kimwodniesieniudoaktówpublicznoprawnych,przezsystemniezależnychiniezawi-
słychsądów,opierającychswąproceduręnaustawie;odpowiedzialnośćorganówpań-
stwazabłędnedziałania;zakazpodejmowaniadziałańprzezpaństwoponadpotrzebę2.
Powyższazasadatoprzedewszystkimgwarancjazaufaniadopaństwaistano-
wionegoprzeznieprawa.Tworzoneprawopowinnoodpowiadaćstandardomdemo-
kratycznegopaństwaprawnego,którewkatalogufundamentówprawnychswojego
1Zob.B.Banaszak,Zasadademokratycznegopaństwaprawnegoakwestiaprawiwolności
jednostki,M.Jabłoński(red.),WolnościiprawajednostkiwKonstytucjiRP
,t.1,Warszawa2010,
s.300-301.Autorwskazujenadziewięćpunktówcharakteryzującychzasadydemokratycznego
państwaprawnego.Zpunktuwidzeniaprzedmiotowejpublikacjinajistotniejszymibędą:zasadado
wolnościirównościwobecprawa;zasadaprawadosądu,któramaswojeźródłowprzekonaniu,
żetylkoochronasądowazapewniapełnąiefektywnąochronęprawną;zasadaistnieniainstytucji
samorządowych.
2Zob.B.Banaszak,KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiej.Komentarz,Warszawa2012,s.18-19.
