Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Konstytucyjnegwarancjeprawadosąduiprawadoobrony
istnieniaposiadaszeregzasadnaczelnychgwarantowanychKonstytucjąRP
,umowami
międzynarodowymiorazaktamiprawawewnętrznego.
Zdefiniowaniedemokratycznegopaństwaprawnegowoparciuoart.2Konstytucji
RPnastąpiłowlicznychorzeczeniachTK,SNczyNSA.Organyteuznałyszeregza-
sadnaczelnych,któremieszcząsięwzakresieinterpretacjiart.2KonstytucjiRPjako
kanonyzasaddemokratycznegopaństwaprawnego.Wpierwszejkolejnościnależądo
nichzasadazaufaniaobywatelidopaństwaistanowionegoprzeznieprawaorazzasada
bezpieczeństwaobywateli3.Działaniapaństwaniepowinnyzaskakiwaćobywateli,pod-
ważaćpewnościstanowionegoprawaanitworzyćnierównościspołecznychwobectego
prawa.Dotyczytom.in.prawidłowejlegislacjiprzejawiającejsięwprzestrzeganiuzasad
technikiprawodawczejpodczastworzeniaaktówprawnych4.Kolejnązasadąjestzasada
ochronyprawnabytych5.Ustawodawcamożenowelizowaćprawotakżenaniekorzyść
obywateli,aletylkojeżeliodbywasiętozgodniezkonstytucją.Zmianaprawamusijed-
nocześniegwarantowaćobywatelowimożliwośćprzystosowaniasiędonowychreguł.
Tozkoleioznacza,iżkażdazmianaustawy,codozasady,zgodniezestandardamiprzy-
zwoitejlegislacjimusiprzewidywaćodpowiednievacatiolegisnawejściewżycienowego
prawa6.Zasadaochronyprawanabytychchroninabyteprawapodmiotowejakipublicz-
ne.Ochronamożejednakdotyczyćtakżeekspektatywnabyciapraw,czylitychprzypad-
ków,wktórychpospełnieniuokreślonychwarunkównastępujenabyciedanegoprawa7.
Następniejesttozasadaniedziałaniaprawawstecz–zakazyretroakcji8.Kolejnązasadą
jestzasadaokreślonościnormprawnych.Demokratycznepaństwoprawnegwarantuje
obywatelom,żeprawatworzoneprzezorganypaństwawtokulegislacyjnychprocedur
będąodpowiadałypewnymukształtowanymjużstandardom,asposóbichformułowa-
niabędziedlaobywatelajasnyiprecyzyjny.Wszczególnościdotyczytonormatywnego
określaniagwarancjizwiązanychzochronąprawiwolnościobywatelskich9.Wdalszej
kolejnościjesttozasadadomniemanianiewinności,októrejmowawart.42ust.3Kon-
stytucjiRP
,aktórazuwaginaznaczeniedlaprzedmiotowejpublikacji,omówionazosta-
niewdalszejjejczęści.Następniewyróżniamyzasadępraworządności,naktórąwskazu-
jewsposóbbezpośredniart.7KonstytucjiRP
,któryobligujeorganywładzypublicznej
dodziałanianapodstawieiwgranicachprawa,określająctymsamymzasadęlegalizmu.
3Zob.wyrokTKz14.06.2000r.,P3/00,OTK2000,nr5,poz.138;wyrokTKz9.10.2001r.,
SK8/00,OTK2001,nr7,poz.211;wyrokTKz5.10.2010r.,K16/08,OTK2010,nr8A,poz.72;
por.B.Banaszak,Konstytucja…,Warszawa2012,s.24in.
4Zob.P.Uziębło,Zasadademokratycznegopaństwaprawnego,P.Uziębło(red.),Prawokonsty-
tucyjnediagramy,Warszawa2014,s.133-136;zob.uchwała(7)NSAz12.03.2001r.,OPS14/00.
ONSA2001,nr3,poz.101.
5Zob.wyrokTKz11.02.1992r.,K14/91,OTK1992,nr1,poz.7;wyrokTKz17.10.2000r.,
SK5/99,OTK2000,nr7,poz.254.
6Por.L.Garlicki,Prawo…,Warszawa2015,s.67.
7Zob.wyrokTKz28.04.1999r.,K3/99,OTK1999,nr4,poz.73;wyrokTKz8.11.2005r.,SK
25/02,OTK-A2005,nr10,poz.112.
8Zob.wyrokTKz22.08.1990r.,K7/90,OTK1990,nr1,poz.5.
9Por.wyrokTKz3.12.2002r.,P13/02,OTK-A2002,nr7,poz.90;wyrokTKz13.10.2010r.,
Kp1/09,OTK-A2010,nr8,poz.74;wyrokTKz13.03.2007r.,ZK8/07,OTK-A2007,nr3,poz.26.
