Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Specyfikawładzysądowniczejwróżnychwersjachpodziałuwładzy
15
wnajnowszejhistoriiprzykładpodjęciatakiejpróbyprzezprezydenta
F.D.Rooseveltaw1937r.niedoszedłdoskutku,alewywołałszeroką
dyskusję,anawetskłoniłdopodjęciapróbyodpowiedniejnowelizacji
konstytucjiUSA.Cociekawe,zmianatamiałapolegaćzjednejstrony
nasztywnymokreśleniuliczbysędziów(9),alezdrugiejprzewidywała
obowiązkoweprzejściesędziegoSąduNajwyższegowstanspoczynku
wwieku75lat
8
.Innyproblemustrojowydotyczącyomawianejkwe-
stiipojawiłsięwEuropieŚrodkowo-Wschodniej.Odbudowazgodnej
zzasadamikonstytucjonalizmupozycjiustrojowejwładzysądowniczej
wpaństwachtejczęściEuropypoupadkukomunizmumiałapierwot-
niepolegaćnaprzywróceniurozwiązańprzedwojennych.Oznaczałoby
towwiększościprzypadkówjejpowiązaniezwładząwykonawczą.Na
takierozwiązanienegatywniezareagowałaRadaEuropy,obawiając
sięzachwianiarównowagisystemówustrojowychpoprzeznadmierne
wzmocnienieegzekutywygrożącepowstaniemrządówautorytarnych.
WkonsekwencjipostanowionozaszczepićwtejczęściEuropyinsty-
tucjęwcześniejtamniewystępującą,aleznanązustrojówniektórych
państwEuropyZachodniej,czylitakzwanekrajoweradysądownic-
twa,złożonewwiększościzsędziówiwyposażonewszerokieupraw-
nieniadotyczącedziałalnościjudykatywy.TylkowCzechosłowacjinie
wprowadzonotegorozwiązania.Nieoczekiwanąkonsekwencjąpowie-
rzeniatamnadzoruorganizacyjnegonadsądownictwemministrowi
sprawiedliwościbyłznaczącywzrostznaczeniaprezesówsądów,którzy
mająistotnywpływnapozycję,wtymkarierysędziów.Czeskikazus
dowodzi,żerównieważna,jakniezależnośćsądownictwa,jestfak-
tycznaniezależność(niezawisłość)pojedynczegosędziego
9
.Tozróż-
8
ZmianazgłoszonaprzezsenatorazPartiiRepublikańskiej,zainspirowanego
przezorganizacjeprawnicze,zostałaprzyjętaprzezSenatw1954r.,aleprzepadła
wIzbieReprezentantów.Zob.C.A.Bradley,N.S.Siegel,HistoricalGloss,Consti-
tutionalConventions,andtheJudicialSeparationofPowers,HTheGeorgetownLaw
Journal”2017,vol.105,iss.2,s.269–287.
9
Zob.D.Kosař,PoliticsofJudicialIndependenceandJudicialAccountabilityin
Czechia:BargainingintheShadowoftheLawbetweenCourtPresidentsandthe
MinistryofJustice,HEuropeanConstitutionalLawReview”2017,vol.13,iss.1,
s.96inast.
