Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział1
lizacjeustawpolegającenazłagodzeniurygorówprawnychczyznie-
sieniukaralnościokreślonychczynów,którechoćdokonywaneprzez
władzęustawodawcząbędąskutkowaćumorzeniemtoczącychsię
postępowańsądowych.Szczególnymprzykłademtakiej,dopuszczalnej
zpunktuwidzeniapodstawowychzasadkonstytucjonalizmu,praktyki
jestdecyzjaoabolicji,którąpodejmujesięwdrodzeustawy.Bardziej
złożonyproblemdotyczyinstytucjiułaskawienia.Prawemłaskidyspo-
nujetzw.głowapaństwa,czylizazwyczajprezydent,rzadziejmonar-
cha.Sąpaństwa,wktórychdecyzjaoułaskawieniujestpodejmowana
przezrząd.Wtymmiejscunależyodróżnićsytuację,wktórejprawo
łaskinależydomonarchybędącegorealnągłowąpaństwa,awięc
wyłączonegozpodziałuwładzyicieszącegosięprzywilejemsuweren-
nego(aconajmniejwspółsuwerennego)organuwładzy,odsytuacji,
wktórejprawemłaskidysponujeprezydentjakoorganwładzywyko-
nawczej
22
.Wpierwszymprzypadku,którywodniesieniudoEuropy
dotyczyksiążątLiechtensteinuiMonakocieszącychsiępozycjąwład-
cówsuwerennych,sądysprawująwymiarsprawiedliwościwimieniu
księcia,cooznacza,żeułaskawieniemapostaćkorektyprzezwładcę
decyzjipodjętejprzezsądwjegoimieniuizastępstwie.Wprzypadku
ułaskawieniadokonywanegoprzezrepublikańskiegoprezydentajako
organwładzywykonawczej(aletakżeprzezniesuwerennegomonarchę
sprowadzonegodoroliorganuegzekutywy)jegocharakterustrojowy
ulegaistotnejzmianie,cowynikazodmiennejlogikisystemuustro-
jowegoopartegonakoncepcjipodziałuwładzy.Widaćtoszczegól-
niewyraźnienagruncieustrojuamerykańskiego,gdzieprezydentjest
zwierzchnikiemmonistycznejwładzywykonawczej.Wdoktrynieame-
rykańskiejstosowanieprezydenckiegoprawałaskiuznajesięzareali-
zacjęwładzywykonawczej,aniesądowniczej.Parlamentwramach
władzyustawodawczejwyznaczamaksymalnywymiarkaryiinnych
22
WięcejnatematrelacjizachodzącychmiędzypojęciamiHmonarcha”,Hprezydent”,
Hgłowapaństwa”zob.M.M.Wiszowaty,Reliktmonarchiiczyfilarrepubliki?Reflek-
sjenatematinstytucjiPrezydentaIIIRPnatlepolskichiamerykańskichreminiscencji
ustrojowych,[wo]ZmieniaćKonstytucjęczyniezmieniać,OgólnopolskiZjazdKatedr
iZakładówPrawaKonstytucyjnego,Zamość2–4czerwca2016r.,Lublin2017.
