Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Nobliścizekonomii1969–2023
zwoliłazastąpićwcześniejszeprzekonanieoniezależnościbadawczejwnio-
skówdotyczącychsytuacjibieżącejizmiandługookresowych.
WanaliziekonsumpcjiprzedpojawieniemsiępracprofesorazMITza-
kładano,żekonsumentprzypisujeróżnymkoszykomtowarówokreśloną
użyteczność.Znanebyływtedydwieodmianytegopodejściaanalitycznego:
zużytecznościąkardynalną,kiedyjestdanafunkcjaużytecznościwyrażająca
jąwsposóbabsolutny,izużytecznościąporządkową,kiedyprzeprowadzasię
rankingposzczególnychwariantówspożycia.
MetodaujawnionychpreferencjiSamuelsona(revealedpreference)polega
nawskazaniuwyborówdokonywanychprzezkonsumentówprzyokreślo-
nychcenachidochodachoraznaprzyjęciuzałożenia,żewybórprzeprowa-
dzasięracjonalnie.Tedwieprzesłankiwystarczajądoopisupostępowania
konsumentaisporządzaniaprognoz.
Noblistapodjąłtakżetematogólnejrównowaginarynku,opisującwza-
jemnezwiązkiceniilościtowarów.Wformiematematycznejproblemtenpo
razpierwszypostawiłLeonWalras(1834–1910)
28
,polatachzajęłosięnim
kilkulaureatówNagrodyNobla,oczymbędziemydalejkilkakrotniepisać.
Podejmująctematmiędzynarodowejwymianyhandlowej,Samuelsonza-
stanawiałsię,czyspowodowaneprzezniązmianywstrukturzeiwielkości
produkcji,wywołaneobecnościązagranicznejkonkurencji,przynosząkorzy-
ścikrajowijakocałości.Wykazał,żekorzyścipodmiotówgospodarczychzy-
skującychnarozwojuhandlumiędzynarodowegopozostanądodatnienawet
wtedy,gdybymusiałyonekompensowaćstratytympodmiotom,którena
handlustraciły.Wtymsensiewolnyhandelokazujesięlepszyodpolitykipro-
tekcjonizmuwłasnegorynku.
WspólniezWolfgangiemStolperem(1912–2002))opisałrelacjemiędzyre-
latywnymicenamitowarówiużywanychdoichprodukcjiczynnikówwytwór-
czych.Wujęciubardzoogólnymtymiczynnikamisąpracaikapitał.Zgodnie
ztwierdzeniemStolpera-Samuelsonawzrostrelatywnejcenyokreślonegodo-
brazwiększazwrotzużyciaczynnikaintensywniestosowanegodopowstania
tegodobra,osłabianatomiastzwrotzczynnikastosowanegonamałąskalę
29
.
NoblistazMITpodałrównieżwarunkipotrzebnedozrównaniasię
wskalimiędzynarodowejcenczynnikówwytwórczychiodpowiadających
imprzychodów.TwierdzenieHOS,jakkrótkoodnazwiskHeckschera,Ohli-
naiSamuelsonajestnazywanetwierdzenieozrównywaniusięcenczynni-
kówwytwórczych30,stanowirozwinięciereguływyjaśniającejkierunkispe-
28W.J.Barber,AHistoryofEconomicThought,Penguin,London1985,s.201–202.
29L.A.Winters,InternationalEconomics,Routledge,London1991,s.39.Wpostaci
sformalizowanejtwierdzenieStolpera-SamuelsonaprzedstawiaJ.Misala,Współczesneteo-
riewymianymiędzynarodowejizagranicznejpolitykiekonomicznej,SGH,Warszawa2001,
s.35inast.
30J.Bremond,M.-M.Salort,Leksykonwybitnychekonomistów,PWN,Warszawa1997,
s.161.
Nobliścizekonomii1969–2023
©WydawnictwoKeyTextsp.zo.o.
www.keytext.com.pl
