Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rok1918–rozmowazJanemJackiemBruskim
Rozmowanumeru
13
tylkozawrzećpokójzpaństwamicen-
tralnymi.Jeszczewgrudniu1917roku
zdecydowaliowysłaniuwłasnejdele-
gacjidoBrześciaLitewskiego,gdzie
toczyłysięodpewnegoczasurokowa-
niapomiędzyRosjąSowieckąaNiem-
camiiAustro-Węgrami.Wrezultacie
9lutego1918rokudelegaciRadypod-
pisaliseparatystycznytraktatpokojowy.
Byłatojedynawówczasszansaurato-
waniaukraińskiejrepubliki.
Państwacentralneochoczo
ztegoskorzystały.
Kierowałysięnietylkogeopolitycz-
nymikalkulacjami,miałyteżcałkiem
doraźnepotrzeby.NiemcyiAustro-
-Węgrybyłypoważniewyczerpane
wojną.Głódzaglądałwoczymiesz-
kańcomBerlinaiWiednia.Traktat
zUkrainąnazywanoczęstoUpokojem
zbożowym”
,ponieważUkraińskaRepu-
blikaLudowazyskałauznaniedyplo-
matyczne,obietnicępomocymilitarnej
orazbardzokorzystnegranice(między
innymizChełmszczyznąiczęściąPod-
lasia;wtajnejklauzuliAustro-Węgry
zobowiązałysięteżwyodrębnićGali-
cjęWschodniąjakonowy,ukraiński,
krajkoronny)wzamianzaobietnicę
dostarczeniakontrahentommiliona
tonzboża.Dlamocarstwcentralnych
zawarcieukładówpokojowychzUkra-
ińcamiibolszewickąRosjąstanowiło
Ubyćalboniebyć”zmagańwojennych
toczonychnazachodzieEuropy.Dzięki
neutralizacjifrontuwschodniego
Niemcymogliprzerzucićprzeciw
FrancuzomiBrytyjczykomkilkaset
tysięcyżołnierzy.Gdybynieto,żejesz-
czewiększesiłyamerykańskie,które
wzmocniłyopórsojusznikówzachod-
nich,dotarływtymczasiezzaoceanu,
tobyćmożeinaczejpotoczyłybysię
losyIwojnyświatowej.
Bolszewicynapoczątkuniemieli
wielkichwpływównaUkrainie.
DziękiumiejętnejtaktyceLenina
stopniowojednakjezyskiwali.Ichsiłą
byłpragmatyzm,gotowośćdoporzu-
ceniaortodoksjimarksistowskiej,gdy
wgręwchodziłozdobycie,apóźniej
utrzymaniewładzy.Oznaczałoto
przedewszystkimzwróceniesięzape-
lemdochłopstwa.Propagandabolsze-
wickaniemiałażadnychhamulców.Jej
symbolemstałosięgłośnehasłoUgrab
zagrabione”
,którewzywałodonatych-
miastowegoprzejmowaniamająt-
kówobszarniczych.Znajdowałoono
posłuchrównieżnadDnieprem,gdzie
stosunkipomiędzywsiąawłaścicielami
ziemskimibyłybardzonapięte.Przez
Ukrainęprzeszławtymczasiefala
pogromów(naPrawobrzeżudotknęły
onenotabenegłówniepolskąwielką
własność),którychCentralnaRadanie
potrafiłapowstrzymać.
Bolszewicygłosiliteżhasło
samostanowienianarodów,
wtymUkraińców.
Szczególnieszermowalinimwokre-
siewalkizRządemTymczasowym.
Narosyjskiejsceniepolitycznejbyli
