Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskapolitykawschodnia
Pojednanie,współpraca,
życieoboksiebie?
ZdzisławNajder
NasisąsiedziUkraińcynabraliprzekonania,żeimsięodEuropyiświatawiele
należy.Chcązadośćuczynieniazawszystkiekrzywdyiuznania,żesąstrate-
gicznieważnąpotęgąmilitarnąipolityczną.Przekonanietokształtujedodziś
postępowanieukraińskichelitpolitycznych.
Stanpojednaniapolsko-ukraińskiegozpewnościąodczuwamydzisiajjakogorszyniż
dziesięćczynawetpięćlattemu.Iłatwowskazać,jakiesątegopowody.Żebyjednak
wyjśćpozaintuicyjneodczucia,wartouściślićrozumienietegoterminu,którego
barwaemocjonalnajestoczywista,alesensempiryczny–bynajmniej.Przyjmijmy
naużytektegoartykułu,żeUpojednanie”totyle,cojakotakotrwałagotowośćjed-
nostkilubzbiorowościdoprzyjaznego,nacechowanegozaufaniemwzajemnego
traktowaniasię.Takapostawazbiorowościznajdujezwyklewyrazwpostępowaniu
reprezentującychjeinstytucji(rządów,stowarzyszeń).
Pojednaniemożebyćrozumianejakodłużejtrwający,stopniowalnyproces–ale
wzbiorowejświadomościwybijająsięnaczołodeklaracjeisymboliczneakty(jak
spotkaniaCharles!adeGaulle!azKonrademAdenaueremalboFrançoisMitterranda
zHelmutemKohlem).Otóżmy,Polacy,mamywdorobkumodelowyaktpojednania,
chlubęnaszejieuropejskiejhistorii–listbiskupówpolskichdoniemieckichz1965
roku.Zawieraonaksjologicznąesencjępojednania:jestdeklaracjąbezwarunkową
(biskupiniestawiajążadnegowarunkupowiedzeniuUwybaczamyiprosimyowybacze-
nie”);wyrażonewnimzobowiązaniejestaktemzaufaniaibyłooczywiściezwiązane
zryzykiemodrzuceniaprzezdrugąstronę(irzeczywiście,nareakcjęniemieckich
biskupówkatolickichtrzebabyłoparęlatpoczekać…).Alechwilazastanowieniasię
wystarczy,byzdaćsobiesprawę,żetylkotakrozumianepojednaniemożestaćsię
trwałymskładnikiemstosunkówmiędzynarodowych.
Osamotnienie
Czypojednaniemusiwyrażaćsięwpostawieobopólnej?Czyjeżeli(udającTadeusza
Kotarbińskiego)JanpojednałsięzPawłemwsłowieiczynie,aPawełniechcepostawy
