Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI.NajdawniejsimieszkańcyobecnegoterytoriumMeksyku
odgrywaćważnąrolę,apodstawądietystałysięprawdopodobnienasiona.
Mniejwięcejz5950p.n.e.pochodząśladyudomowieniadyniwTehuacán,
awinnychregionachistniejąświadectwaokresowegowykorzystywaniaawo-
kado,amarantusaidzikiejkukurydzy.Zaczętomlećnasionajakozapasowe
pożywienienaokresporysuchej.Pociągnęłotozasobąważnezmianywtech-
nologiiorazmiałozauważalnywpływnaspecjalizacjęnarzędzizależnieod
regionu.Wrazzpojawieniemsiętechnikiszlifowania-polerowania(wygła-
dzaniakamieniaprzyużyciuwodyimateriałuściernego:piaskulubżwiru)
możliwastałasięobróbkatwardszychkamieniiwyróbsiekier,toporkówdo
obróbkidrewna,jakrównieżżarenimoździerzydoucieranianasionoraz
pigmentów.Rozpowszechniłysiętakżeostrzaliściowate(wkształcieliścia
laurowego)ztrzonkiemorazgrotywyglądającejakpłetwyzklinowatymina-
cięciami(rowkami)upodstawy,którychkrawędziedolnejczęściobtłukiwa-
no,abymożnajebyłołatwiejimocniejosadzićnadrzewcu.Krawędzietych
grotówbyłystaranniekształtowanezapomocąretuszerówicyzelowane,co
pozwalałonauzyskaniesporegoiwytrzymałegoostrza.Polowanonazwie-
rzynęwiększychrozmiarów,zapewnenajelenie,pekari,królikiigoffery4.
WtymsamymokresienaterytoriumdzisiejszegoMeksykupojawiłysię
trzytradycjekulturowe.Pierwszaznich,znanajakoTradycjaZiemiWysokich
(TradicióndeTierrasAltas),obejmowaławiększączęśćkrajuiopierałasię
nazbieractwienasion,podczasgdyłowiectwostanowiłoczynnośćuzupeł-
niającą.Ludziebylizorganizowaniwmałegromadyłączącesięrazdoroku
wporzedeszczowej.Ichcyklwędrownyregulowanybyłporamiroku,acza-
samiprowadziliczęściowoosiadłytrybżycia,preferujączwłaszczabrzegi
jezior.Oprócznarzędzizkamieniaikościumielirobićkoszeipowrozy,wy-
twarzalisieci,torbyzwłókieniobiektyceremonialneorazozdoby,rozwijali
takżesztukęnaskalnąirytwkamieniu.Tenstylżyciaprzetrwałwniektó-
rychczęściachpółnocnegoMeksykuażpoXIXw.n.e.Kamienneartefak-
tyzpóźnegookresucenolitycznegoznalezionowróżnychmiejscach,
m.in.wSanIsidro(NowyLeón),PresaFalcón(Tamaulipas),SanNicolás
(Querétaro),Abejas,Coxcatlán,ElRiegoiTehuacán(Puebla),SantaIsabel
IztapanIiII,jakrównieżwTlapacoi(Meksyk),Tecpan(Guerrero),Cueva
BlancaiGuiláNaquitz(Oaxaca),Aguacatenango,jaskiniachLosGrifos
iSantaMarta(Chiapas),podczasgdywCuevadelTecolote(Hidalgo)znale-
zionoczaszkęmęską(7000-5000p.n.e.),awSantaMartaAztahuacán
(DystryktFederalny)-żeńską,datowanąnaok.7000p.n.e.,idrugą,także
należącądokobiety,wPeñóndelosBaños(8700-3000p.n.e.)orazząbtrzo-
nowyz7000p.n.e.nastanowiskuTepexpan(Meksyk).Wyróżniająsięrów-
nieżtzw.kultury:Comondú(KaliforniaDolnaPołudniowa),Cochise
(KaliforniaDolna,SonoraiChihuahua),LasNieves(CoahuilaiChihuahua),
4Sątossakizrzędugryzoni,zrodzinyGeomyidae,przystosowanedopodziemnegotrybu
życia,przypominającebobry(zjęzykanáhuatltoza)(przyp.tłum.).
