Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OkrespreklasycznywMezoameryce(2500p.n.e.-200n.e.)
47
wielepozostałościstrukturarchitektonicznych,leczostatnioudałosię
znaleźćarcheologicznedowodynaistnieniedomównaplaniepółkolistym
iwielobocznym,ościanachzbajarequeidrewna,strukturachzposadzkami
lubścianachzbentonitu(miejscowegokamienia),jakrównieżśladyniskiej
strukturyznaturalnymikolumnamizbazaltu.Odkrytotakżewarsztatyob-
róbkiobsydianuiinnemiejscawykonywaniawyspecjalizowanychprac-
wszystkiepowiązanezjednostkamimieszkalnymi.Wszczytowymokresie
rozwojutegoośrodkawybudowanoprzykrytekamiennątafląkanałydystry-
bucjiwodyidrenażuwykonanezkamienirzeźbionychwkształcieliteryU.
MimotychosiągnięćSanLorenzojestznaneprzedewszystkimz70rzeźbio-
nychmonolitów,wśródktórychznajdujesiędziesięćkolosalnychgłów.
ZapewnedrugąhistorycznąstolicąOlmekówbyłaLaVenta(900-
-500p.n.e.).Istniejąśladywskazującenato,żejejmieszkańcymówilijęzy-
kiemprotozoque.Uważasię,żejęzyktenbyłzwiązanyzeszczególnym
stylemarchitektonicznymiurbanistycznym,któryrozszerzyłsięażdonizin
Chiapas.StanowiskoLaVenta,któregopoczątkisięgająok.1000r.p.n.e.,
znajdujesięnaDwyspie”czyteżwysadziesolnym,otoczonymokresowoza-
lewanyminizinami.Wśrodkowymokresiepreklasycznymliczbaludności
znaczącowzrosładziękibogactwuzasobówżywności(rybołówstwo,zbie-
ractwoiłowiectwo)uzupełnianemuobfitymiplonami.Byłtodużyirozwi-
niętyośrodek,ajegomieszkańcówdzieliłydużeróżnicestatusu.Występowała
tamarchitekturamieszkalna(tysiącedomów)imonumentalna(wielkie
podwyższeniaziemne),przynajmniejjednawyszukanakomoragrobowa
iróżnemonolitycznebudowlepubliczne(ołtarze,trony,stele,gigantyczne
głowy)wykonanezkamieniawulkanicznegotransportowanegozbardzood-
ległychmiejsc.EgzotycznedobrasprowadzanozDolinyMeksykuipłasko-
wyżugwatemalskiego(obsydian),dolinyMorelos(kaolin),dolinyMotagua
wGwatemali(jadeit),jakrównieżzdolinOaxaki(magnetyt),wybrzeżapa-
cyficznegoChiapasiGwatemali(kakao)orazzwyżynMajów(piórakweza-
la15),nieliczącinnychmiejsc,zktórychpochodziłysól,tkaniny,popiół
wulkanicznyibazalt.Towarytenietylkobyłyoznakamiprestiżuirangispo-
łecznej,lecztakżeichredystrybucjaprzezwładcówolmeckichmusiałasprzy-
jaćtworzeniunowychwięzówlojalnościwśródichsojusznikówiwasali.
Niektórzyautorzysązdania,żeupadekstolicolmeckichprawdopodobnie
15Kwezal(quetzal)-kolorowyptakgatunkuPharomachruslubEuptilotis,zrodzinytrogo-
nów.Wjęzykunahuatlquetzallioznaczadrogocennepióro.DlaMajówiMexikówkwezalebyły
mitycznymiświętymiptakami,aichturkusowo-zielonepiórastanowiłyniezwyklecenione
oznakiprestiżuorazwysokiejrangispołecznejiczęstowchodziływskładobowiązkowychda-
ninnarzucanychprzezważniejszeośrodkipodporządkowanymimmiastomiprowincjom.
Piórakwezalazdobiłystrojedostojników-pióropuszeoraztarczedekorowanepióramikweza-
linosiliwładcy(np.MotecuhzomaXocoyotzin).Wykonywanoznichteżinneprzedmioty,wy-
korzystująctechnikępolegającąnawplataniududekpiórwewłóknamateriałupodczastkania.
CelowaliwniejzwłaszczaMixtekowieiMexikowie(przyp.tłum.ired.).
