Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
RozdziałI.NajdawniejsimieszkańcyobecnegoterytoriumMeksyku
kolejnychpięter,któreDopasywały”piramidę27.Szczytzwieńczonybyłtrze-
maświątyniamiotaczającymimałyplacyk(jednaświątyniawgłębi,anieco
niżejdwiepozostałe).Znaczenietychświątyńtriadycznychniejestcałkowi-
ciejasne,chociażnależyzaznaczyć,żewedługmajowskichrelacjimitycz-
nychdotyczącychstworzenia,obecnychnainskrypcjachokresuklasycznego
(200-909n.e.),bogowieułożylinakrawędziniebatrzykamienie,którepo-
służyłydozbudowaniaświata.Równieżbogowiebędącypatronamimiast
takichjakCaracoliPalenquebylitrzemabraćmi,którzynarodzilisięwcza-
sachmitycznych.IstnienieświątyńtriadycznychwElMirador,Cerros,
Dzibanché(GrupaKinichná),Ichkabal,Lamanái,Nohmul,TikaliUaxactún
wskazuje,żejużwpóźnymokresiepreklasycznymzliczbątrzywiązanozło-
żonąsymbolikękosmologicznąalbomityczną,lubobiejednocześnie.
WprzypadkuElMiradorwielkaświątyniatriadycznaElTigre-tzw.Piramida
Jaguara-dominujewkompleksieGrupyZachodniej.Maszkaronyzestiuku
flankująschody,któreprowadząnaszczytmniejszejplatformytriadycznej,
położonejnapołudnieodZespołuJaguara.Rzeźbienietakichmaszkaronów
rozwijałosięwpóźnymokresiepreklasycznymiwczesnymklasycznymna
nizinachMajów,tworzącważnątradycję.Figurytewyobrażałyprzodków,
jaguarylubbytykosmologiczne,takiejakSłońce,Wenusczybógkukurydzy
(Ju’nIxiim),anajokazalszeichprzykładymożnaznaleźćwCerros,Cival,
IchkabaliUaxactún.WiększaczęśćAkropoluCentralnegowElMiradorzo-
stałazbudowanawśrodkowymokresiepreklasycznym;głównastrukturato
monumentalnyzespółarchitektonicznyznanyjakoGrupaDanta,któraskła-
dasięztrzechgigantycznychplatformleżącychjednanadrugiej.Platforma
dolnama300mdługościi7mwysokości;podtrzymujegrupębudynków,
łącznieztriadycznąpiramidą.Drugaplatformarównieżmawysokość7m,
podczasgdynajwyższaznichma21mwysokości,anajejwierzchołkuznaj-
dujesięwysokaświątyniatriadyczna,któraliczy70mwysokościwstosunku
dopoziomuselwy.Analizametodąwęglowąpozwoliłastwierdzić,żeta
ogromnastrukturaarchitektonicznazostałaukończonaok.180r.n.e.Należy
wspomnieć,żeElMiradorstanowiłoośrodek,zktóregowychodziłyDpod-
wyższonedrogi”(sakb’ih),łączącegozNakbéiinnymiośrodkaminapół-
nocyPetén,zapewniającjednocześniełącznośćmiędzyposzczególnymi
kompleksamiarchitektonicznymiwewnątrzmiasta.
WowymczasienanizinachMajówdoszłodowykształceniasięnowego
styluceramikizwanejChicanel(400p.n.e.-100n.e.).WyrobyChicanel
dzieliłysięnanaczyniadoużytkudomowegoinaczyniaospecjalnymprze-
znaczeniu(ceramikarytualna,funeralnailuksusowa).Ściankitychnaczyń
sąniezwyklegrube,aichpowierzchniawyglądajaknawoskowana,ale
wmniejszymstopniuniżceramikaMamom.Chociażbyływytwarzanewróż-
nychkolorach,dominująbrunatneodmianyczerwieni(typSierraRojo).
27Hiszp.molduraendelantal.Zob.przyp.20.
