Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Hybrydoweformyorganizacjipolitycznych–nowepartieiruchy
21
wnichprzedstawionepowyżejprocesy,charakteryzującestabilnedemokracje
zachodnioeuropejskie,takiejakkoncentracjaikluczoweznaczenieroligrup
partyjnychsprawującychwładzę(party-inpublicofce)36,atakżeuzależnienie
partiiodfinansowaniazbudżetu(wpaństwachzachodnioeuropejskichśredni
udziałpaństwowychfunduszywstrukturzedochodówpartiiwynosiod59,5
do71,6procent,natomiastwpaństwachpostkomunistycznychod68,8do78,4
procent)37.Stanowitofundamentalnywarunekdlapowolnegoprzekształcania
siępartiiwugrupowaniakartelowe.Zdrugiejstronytenwzrostrolicentrum
partyjnegoiznaczeniaśrodkówpublicznychzachodziwodmiennychuwarun-
kowaniachspołecznych,cechującychsięniskimpoziomemczłonkostwawpar-
tiachisłabsząniżnaZachodzieobywatelskąkulturąpolityczną.Doprowadziło
todohybrydowych(wedługmodelivanBiezen)rozwiązań:partiepolityczne
przyjęłyniektórecechypartiikartelowych,nieprzechodzącwcześniejszych
modelowychetapówpowojennejewolucjizachodnioeuropejskichpartii.Można
podsumowaćtokrótko:wmłodychdemokracjachśrodkowoeuropejskichpartie
nigdyniedysponowałyszerokąorganizacjąpartyjnąanirzeszamiczłonkow-
skimi.Zaowocowałotozaniedbaniemfunkcjisocjalizacyjnejpartiiiskoncen-
trowaniemdziałańpartiinafunkcjirządzenia.Tozkoleizrodziłomożliwość
pojawieniasięnowychpartiiiruchów-obywatele,nieczującsięnigdyzwiązani
zpartiami(afliation)aninieidentyfikującsięznimi(identifcation),pozosta-
walicałyczaspolitycznymzasobemdowykorzystania.Wiązałosiętojednak
zkoniecznościązaistnieniaspecyficznychwarunkówupolityczniającychnowo
powstającegrupy.Czynnikiemuaktywniającymjeparadoksalniemógłsięstać
populizm,oferującyzłudnepoczuciepodmiotowościwramachmitycznego
pojęcialudu.
3.Ustabilizowaneinowedemokracje-charakternowych
partiiruchówpolitycznych
Przedstawionapowyższejcharakterystykazmianfunkcjonowaniaustabili-
zowanychsystemówpartyjnychZachoduorazspecyficznegoprzeobrażania
sięsystemówpaństwpostkomunistycznychskłaniadorozważeniakolejnych
36
R.Katz,P
.Mair,TheevolutionofpartyorganizationsinEurope…,s.594.
37
I.vanBiezen,P
.Kopecký,Thecartelpartyandthestate:PartystatelinkagesinEuropean
democracies,HPartyPolitics”
,2014,20/2,s.3.
