Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BrunonHołyst
Należywyjaśnić,coprzemawiazatym,abyzastrzecterminflprawo”
właśniedlategosystemuinformacyjno-decyzyjnego.Wzorywiążącegoza-
chowaniaukształtowaneprzezspołecznościarchaicznebyły,wporówna-
niuzpoprzednimiokresami,wielkimosiągnięciemkulturowym.Rozsze-
rzającpojęcieprawa,zarównowsensiediachronicznym,jakisynchronicz-
nym,pomniejszasięwydarzenieukształtowanianieznanejpoprzednioor-
ganizacjiowyraźniewyodrębnionymośrodkudecyzjipolitycznej.Ośrodek
tenzainicjowałprocesscalaniaróżnychorganizacjiplemiennych,bezczego
niedoszłobydopowstaniapolitycznejorganizacjispołeczeństwa.Poprze-
kroczeniutegoproguzacząłsięprocesstopniowegouświadamianiasobie,
czymjestsuwerennośćpaństwa,naroduczyprocestworzeniaglobalnejor-
ganizacjispołeczeństwa.
Przeciwnazwaniuwszystkichnormflprawem”przemawiato,żeina-
czejniemożnabyuchwycićichszczególnychcech,poczynającodautono-
micznych,tworzonychflpoziomo”wewzajemnymoddziaływaniurówno-
rzędnychgrup,któretworząnormywdrodzedemokratycznegokonsensu,
akończącnazhierarchizowanychsystemach.Teostatniebowiemcechuje
heteronomiaiwyobcowanie,cowskrajnychprzypadkachprowadzido
ustrojówtotalitarnych,któreunicestwiająnormyautonomiczne.Przewaga
normnarzuconychwnowejorganizacjipaństwowejumożliwiłaukształto-
waniemonopoluwyobcowanegoaparatuprzymusu,któregozachowanie
byłoodrębnienormowane.Wyobcowanietegoaparatujestdodziśzna-
miennącechąorganizacjipaństwowej.Wramachtegorodzącegosięsys-
temunorm,wjegostosowaniumusiałopowstaćzagadnienieodróżnienia
prawaifaktu.Mówisięteżonormatywnejmocyfaktówwpodwójnym
sensie:czasowowyprzedzająonenormę,anainnymetapietegoprocesu
sąonekoniecznedowyzwoleniaprocesuspełnieniawypowiedzinorma-
tywnej5.
Gdymamydoczynieniazestosowaniemprawaczyjegoprostym
przestrzeganiem-pojawiająsiętzw.faktyoperacyjne.Ichustaleniejestnie-
zbędne,jeżelichcesiępraworealizować.Matodoniosłeznaczeniedlaprak-
tykiprawniczej,awięcniejesttylkosferąrefleksjimetodologicznej.Do
ustalenia,czyXprzestrzegaprawa,czynie,potrzebnejeststwierdzenietych
szczególnychfaktów,którewnauceprawaorazwaktachnormatywnych
5S.Ehrlich,Norma.Grupa.Organizacja,Warszawa1998,s.103.
12
