Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wyobcowania,brakuprzynależnościdowspólnoty,dającejjednost-
cepoczucieładuibezpieczeństwa,awięczadomowienia,ciągłej
zmianymiejsca,życianakrawędzidwóchświatów...Jestto,jaksię
wydaje,pewnaszansa,byniecoinaczejspojrzećnacałośćliteratury
polskiejXXwieku,wpierwszejzaśkolejnościnaproblemliteratury
emigracyjnej,dotądujmowanej(znielicznymiwyjątkami)podką-
temuprzeklętychpolskichspraw”,codzisiajwydajesięjużdalece
niewystarczające.Paręprzykładówmanaceluzasugerowaćpewną
potrzebęzmianyinatymodcinku,któryzdajesiębyćdziś,gdyza-
mknąłsięokresprawdziwejemigracji,mniejobciążonyemocjami,
niżjeszczeniedawnotemu.
Równiesilnąpotrzebębudzidziśinnespojrzenienacałykom-
plekssprawzwiązanychzdwomaWielkimiWojnamitamtegostu-
lecia,które,podobniejakwygnanie,postawiływstanoskarżenia
projektOświecenia,odpowiedzialnyzaszaleńczepróbyurzeczy-
wistnieniautopiiŁaduiDyscypliny,co,jakwiadomo,skończyłosię
nawojnienowegotypu,wojnienowoczesnej,systemachtotalitar-
nychłamiącychprawaigodnośćczłowieka,acoznalazłoprzejmu-
jącywyrazwliteraturze.Aleliteraturzeświadomejjaknigdydotąd
swoichograniczeń,borykającejsięzzadaniemujętymwdobrze
znanejformule:uwyrazićniewyrażalne”,literaturzepełnejdotkli-
wychlukiniedopowiedzeń.
Wreszcieostatniąsprawą,zjakąbędziemógłzapoznaćsię
zgrubszaczytelniktejksiążki,zwłaszczaprofesjonalniezwiązany
zbadaniamiliterackimiiedukacją,jestobecnystandyscyplinyzwa-
nejhistoriąliteratury,któraprzezcałyminionywiekbudziłaroz-
licznekontrowersjeispory,doświadczaławielumetodologicznych
przełomów,balansującwdzisiejszychczasachmiędzypokusąhisto-
riografiiuetapowej”auheroicznej”.Niebudziwątpliwości,żetaki
standyscyplinyjestwniemałymstopniuodwzorowaniemzmian,
jakiezaszływsamejliteraturze,strukturalizmjakometodajestnie-
odrodnymsynemmodernizmuwjegorozmaitychprzejawach,stąd
wydawałosięcelowe,byłukiempołączyćpierwsząiostatniączęść
tomu,któryniniejszymprzedkładamyCzytelnikowi.
8
