Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tradycjainowoczesność-procesczyopozycja?…
23
Wwiększościtychujęćtradycjapojawiałasięwłagodnejlubradykalnejopozy-
cjidonowoczesności.Wdyskursachponowoczesnychstajesięsynonimemkry-
zysulubwyczerpaniadotychczasowychformacji,paradygmatów,możliwości.
ZdaniemGianniegoVattima,autoraKońcanowoczesności,niejesteśmyjużno-
wocześni,leczwnowoczesnościciąglejakośtkwimy,pozostajączprzeszłością,
tradycjąfilozoficznąikulturowąwdwuznacznychrelacjachciągłościizerwania,
podjęciaizniekształcenia17.
DlaPaulaRicoeuratradycjajestprzestrzeniąduchowąłączącątekstijego
interpretatora:nInterpretacjaitradycjasąawersemirewersemtejsamejhisto-
ryczności.Interpretacjazajmujesiętradycjąisamatworzytradycję.Tekstjest
podjęciemjakieśtradycji,ainterpretacjajestpodjęciemtekstu”18.Życieczłowie-
kawwymiarzehistorycznymjestwymieszaniemprzeszłościiprzyszłości,atak-
żerzutowaniemjednejnadrugą.Rolępomostumiędzynimiodgrywatradycja.
WhermeneutyceHansa-GeorgaGadameratradycjajestformąautorytetu19,
istniejewjęzyku,wpostaciprzekazuustnego(mity,legendy,opowiadania,zwy-
czajeiobyczaje)bądźpisanego,ajejnośnikiemjestciągłośćpamięci.Uznanie
czyjegośautorytetujestszansąnauzyskanieprzezjednostkęnowegopoznania.
Utożsamieniesięjednostkiztym,cowypowiadatradycja,niemacharakte-
rubezwolnego,wymagazrozumieniaizaakceptowania.Tradycjawówczassię
uobecnia,dochodzibezpośredniodogłosuwjednostkowychaktachrozumie-
nia/interpretacji.Dzieje,któreoddziałująwpostacitradycjinawszystkichnią
objętych,stanowiąwspólnykontekstrozumieniaiporozumienia20.
ZniektórymipoglądamiH.-G.GadamerakorespondujestanowiskoKarla
RaimundaPoppera,wyłożonewartykuleKuracjonalnejteoriitradycji21,będą-
cympróbązbudowaniaogólnejteoriitradycji,głównienaukowej22.Filozofzwra-
cauwagęnato,żeczłowiekpotrzebujetradycji,gdyżwyznaczamuonaramy,
wktórychpracujenadproblemami,inaczejniedokonapostępu:nSkoroprag-
niemypostępu,musimysięoprzećnaramionachpoprzednikówikontynuować
odziedziczonątradycję”23.Piszeon,żetradycjesąnarzędziami,zapomocąktó-
rychusiłujemywprowadzićporządekwchaosiezdarzeń,beztradycjiniemożli-
webyłobynawetposługiwaniesięjęzykiem.nTakwięctomit,czyliteoriakieruje
17G.Vattimo,Koniecnowoczesności,przeł.M.Surma-Gawłowska,wstępemopatrzyłA.Zawadzki,
Kraków2007.
18P
.Ricoeur,Egzegezaihermeneutyka,[w:]idem,Egzystencjaihermeneutyka.Rozprawyometodzie,
przeł.E.Bieńkowskaiin.,Warszawa1985,s.333.
19H.-G.Gadamer,Prawdaimetoda.Zaryshermeneutykiflozofcznej,przeł.B.Baran,Kraków1993,
s.265-290.
20A.Bronk,Spóropostmodernizm,[w:]Zrozumiećświatwspółczesny,Lublin1998,s.65.
21K.R.Popper,Kuracjonalnejteoriitradycji,[w:]idem,Drogadowiedzy.Domysłyirefutacje,przeł.
S.Amsterdamski,Warszawa1999.
22A.Bronk,Poznawczarolatradycji,[w:]Metodologia:tradycjaiperspektywy,red.M.Walczak,Lub-
lin2010,s.31.
23Ibidem,s.221-222.
