Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Autotematyzm,któregopojęciezostałowprowadzonedopolskiegodyskursu
humanistycznegowokresiepowojennym,stanowiłpopularnytematrodzi-
mychbadańliteraturoznawczychdrugiejpołowyXXstulecia.Namysłnad
metarefleksyjnościąliteraturypodejmowaliwówczasbadaczeibadaczkitej
miary,coStefanŻółkiewski,EdwardBalcerzan,EwaSzary-Matywiecka,Mi-
chałGłowińskiczyBogusławBakuła.Zczasemjednakzainteresowaniezagad-
nieniemsamozwrotnościzaczęłosłabnąć:wpierwszychdekadachXXIwieku
podejmowalijewswoichrozprawachjedynieJoannaGrądziel-WójcikiAn-
drzejNiewiadomskiorazautorzyrozproszonychanalizdotyczącychtwórczo-
ścipojedynczychpoetówipoetek.Skupianosięprzytymniemalwyłączniena
poezjiXXstulecia,rzadkokiedysięgającpoliteraturęnajnowszą,wktórej-
jakbędęprzekonywać-wątkitesąnadalobecneiważne.
Takistanrzeczywynikałzkilkurównorzędnychprzyczyn:zjednejstro-
nypotransformacjilat80.polskanaukaotworzyłasięnanowemetodologie
iteorie,detronizująceorientacjestrukturalno-semiotyczne,wjakichmeta-
refleksjazajmowałaistotnemiejsce.Zdrugiejnatomiastzmianacharakteru
życiaspołecznego,politycznegoiekonomicznegodoprowadziładoprzewar-
tościowaniapoglądównasamąliteraturęorazrolępisarzaczypisarki.Towła-
śniewówczaspodjętonanowodyskusjęzromantyczno-modernistycznym
modelemsztuki-silniepowiązanymzproblememreprezentacji,istotnym
dlapostmodernistycznychinterpretacjinowoczesności-otwierającjednak
takżepoledlajejinnych,mniejobciążonychfilozoficzniewizji.Dużezainte-
resowaniespotkałowięcwówczasmetarefleksjęrozumianąwsposóbmniej
radykalny;chętniekoncentrowanosięnakwestiachautobiografizmu,auto-
kreacjiczykonceptualizowanostosunekliteratury,językaipodmiotutwo-
rzącegodokonkretnychzjawiskwspółczesnegoświata,rezygnujączanalizo-
waniamodernistycznychproblemówwkontekściereferencjalnościiideałów
dzieładoskonalewsobnego.
Jakkolwiekwięcliteraturastanowiławłaściwiejedenzgłównychtema-
tówpotransformacyjnejprodukcjipisarskiej,częstopostrzeganojejkondycję
icharakterzgołainaczejniżwczasie,gdyprymatwiodłynowoczesneujęcia
7
