Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
nSolidarność”
.Ashocenił,żekażdywtychpierwszychtygodniachwPolsce
nmiałzahonorstrajkować”(1987:45-48).Jednakoceniającsytuacjępostfac-
tum,uznał,żenSolidarność”próbowałandokonaćewolucyjnejrewolucji”;
miałnamyślito,żeprzezwielemiesięcynienastępowałaeskalacjapostulatów
zgłoszonychnasamympoczątkuiograniczanosiędostrategiinnaprawiania
socjalizmu”
.Zauważyłtakże,żezbytmałoczasuupłynęło,bydokonaćoceny
długotrwałychskutkówtejparadoksalnejnrewolucji”(1987:179).Wkrótkim
okresieczasuprzyniosłaonaprzedewszystkimzmianęmyślenialudziwPol-
sce:niezgodęnamówieniewbrewprzekonaniomorazstanowisko,żewstarciu
zwładzamipartyjno-rządowymiracjamoralnajestpostronieprotestujących
iżeracjemoralnesąjednocześnieracjonalnymioczekiwaniami.Wrezultacie
autorytarnawładzasocjalistyczna,którapoprzedniopróbowałasięlegitymi-
zowaćnaróżnesposoby,byłazmuszonazastosowaćnagąprzemoc(wprowa-
dzeniestanuwyjątkowegoidelegalizacjanSolidarności”),codoprowadziłodo
delegitymizacjitejwładzy.
JadwigaStaniszkistakżeużywapojęciarewolucji,leczzauważaprzede
wszystkimbolesnezjawiskowtłoczenianSolidarności”przezwładzęwformułę
związkuzawodowegoikoniecznośćutrzymywaniategopozoru.Ponadtodo-
strzegawyraźneunikaniekonfrontacjiideologicznejpoprzezbrakwyrazistej
ideologii,którabyłabyopozycyjnawobecideologiiartykułowanejprzezmo-
nopartię,atakżetaktycznemilczeniewkwestiachideologicznych(Staniszkis
2010:36-38).ZdaniemStaniszkiswskutektychpoczątkowychzjawisknSoli-
darność”nieweszłanadrogęzmianystrukturydominacjiopartejnawłasności
państwowejśrodkówprodukcji(2010:39).Wewnątrzruchuniedyskutowano
pojawiającychsięodmiennychpunktówwidzenia,zewzględunamitkoniecz-
nejjedności(niedajmysiępodzielić).NatomiastnazewnątrznSolidarność”
niemogłaprzejąćpolitycznejinicjatywydotyczącejbardziejradykalnych
zmianwobawieprzedoskarżeniamiosystemowąopozycyjnośćiniemożność
działaniajakopełnoprawnypodmiotpolityczny.Stawiającczołotymproble-
mom,nSolidarność”zaczęłanastępniedefiniowaćsię-najpierwzaznaczyło
siętowdeklaracjachmedialnychLechaWałęsy-jakoruchspołeczny,czyli
coświęcejniżzwiązekzawodowy,jakoruchoferującyobronęswoimczłon-
komwsprawachnietylkopracowniczych,aleiobywatelskich(2010:41).To
przedefiniowanienastąpiłojednakstosunkowopóźnoizracjipodziałówna
frakcjefundamentalistówipragmatykóworaznierozstrzyganiawyborustra-
tegiiwobecwładzynieprzyniosłozmianyogólnegodziałanianSolidarności”
.
InterpretacjętępodzielaJerzyHolzerwksiążcewydanejporazpierwszyjuż
wroku1983wpodziemnymwydawnictwieKrytykaiczytanejwtedybardzo
intensywniewkręgachinteligenckich(1990:351-355).
RównieżSergiuszKowalskiużywapojęcianrewolucja”wodniesie-
niudopierwszejnSolidarności”wksiążcewydanejporazpierwszywroku
1988(Kowalski1990:15-16).Rewolucjętęokreślajakonnajosobliwszą
12
