Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.1
błonakomórkowa
Błonakomórkowaniejestwyłączniebarierąmiędzytym,coznajdujesięwewnątrzkomór-
kiipozakomórką.Przeciwnie,jesttomiejsce,wktórymzachodząprocesyważnedlajej
funkcjonowania-transportsubstancji,odbiórbodźcóworazróżnereakcjebiochemiczne.
Większośćtychprocesówodbywasięzudziałemróżnegotypubiałek.Błonakomórkowa
jestwięcaktywniedziałającączęściąkomórki.Jakofizycznabarierazapobieganiekon-
trolowanemuprzemieszczaniusięsubstancjidoizkomórki,tzn.wykazujeonaniewielką
przepuszczalnośćdlajonówiwielucząstekpolarnych,natomiastjestłatwoprzepuszczalna
dlawody.Wzwiązkuztymmożnapowiedzieć,żebłonacharakteryzujesięselektywną
przepuszczalnością.
Błonakomórkowazbudowanajestzbiałekilipidów,najczęściejfosfolipidów-pochod-
nychkwasufosfatydylowego.Głównąklasąfosfolipidówbłonysąfosfoglicerydy,składają-
cesięzgliceroluorazpołączonychznimdwóchresztkwasówtłuszczowychikwasu
fosforowego.Oprócztegowystępująteżinnefosfolipidy:fosfatydyloetanolamina,fosfaty-
dylocholinaifosfatydyloinozytol.Składnikiembłonyjesttakżecholesterol.Fosfolipidy
iglikolipidybłonyukładająsięwdwuwarstwę,wktórejzanurzonesąbiałka.Zewzględu
nato,jakmocnozwiązanesązbłoną,białkadzielisięnaintegralneipowierzchniowe-
ryc.1.2.Białkaintegralnemożnawydzielićzbłonytylkowwynikujejzniszczenia,nato-
miastbiałkapowierzchniowestosunkowołatwooddzielająsięodbłonypodwpływem
roztworówsolilubczynnikówchelatujących.Białkałącząsięzbłonąprzezpowierzchnie
utworzonezłańcuchówbocznychaminokwasówalboprzezgrupyhydrofoboweprzyłą-
czonedobiałek.Jednąznichjestkotwicaglikozylofosfatydyloinozytolowa(ang.glycosyl-
phosphatidylinositol,GPI).Białkapowierzchnioweprzyłączająsięnajczęściejdobiałek
integralnychlubteżdolipidówbłony.Wskładbłonywchodząteżwęglowodany,które
związanesązlipidamilubbiałkami.
białkaintegralne
dwuwarstwa
białkowo-lipidowa
białkopołączone
poprzezGPI
białka
białkapołączonepoprzez
transmembranowe
grupyhydrofobowe
białkapowierzchniowe
Rycina1020Błonakomórkowawrazzbiałkamiintegralnymiipowierzchniowymi.GPI-kotwica
glikozylofosfatydyloinozytolowa.
2
1.PODSTAWYBIOLOGIIKOMÓRKI