Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
depresji.Istotnąsłabościąbadańjestto,żenaogółdotycząniewielkiejgrupy,co
zmuszadoostrożnościprzywyciąganiuwniosków.Niemożnastwierdzićzcałąpew-
nością,żezaobserwowaneobjawymająznaczenieprzyczynowe,wyzwalające,czy
możesąskutkiemdepresjilubadaptacjądoinnychczynnikówzewnętrznych,które
mogądestabilizowaćośrodkowyukładnerwowy(jakniedotlenienielubotyłość).
Świadczyćotymmożeczęstewystępowaniedepresjiuchorychsomatycznie.Przy-
wiązujesięteżdużąwagędotemperamentujakoczynnikamodulującegoreakcjęna
stres,atymsamym-nawystąpieniezaburzeńafektywnych.
Klinicyścizwracająuwagęnafakt,żenależałobyuwzględnićróżnetypydepresji:
zzahamowaniem,pobudzeniem,hipochondryczną,somatyczną,atypową,neura-
steniczną,zgodnąiniezgodnąznastrojemlubdepresjępsychotyczną,orazwyod-
rębnićpodgrupędepresjizpodprogowądwubiegunowością.
Wprowadzenienowychmetodneuroobrazowanianieprzyniosłorozstrzyga-
jącychdanychnatematstanuośrodkowegoukładunerwowegowkontekściede-
presji,obrazuklinicznegoczynawrotówchoroby.Wostatnimczasiedużąwagę
przywiązujesiędometodneuropsychologicznych,któreznajdujązastosowanie
wbadaniufunkcjiośrodkowegoukładunerwowego(OUN).
Zpytaniemoto,cownosipostępwdziedzinieneuropsychologii,jednejzgałęzi
neuronauki,wrozpoznanieileczeniedepresji,zwróciłamsiędoprof.AlinyBorkow-
skiej.
AlinaBorkowska
-cownosirozwójneuropsychologii
WYWIADNASTR.159-164
Przezwielelatwnaukachneuropoznawczychdominowałatzw.perspektywa
modułowa,przypisującakonkretnefunkcjepsychicznedodanychstrukturczyre-
jonówmózguitraktującajejakoniezależnemoduływyspecjalizowanewpełnieniu
przypisanychimfunkcjipoznawczych.Rozwójnowychmetodneuroobrazowania,
aprzedewszystkimwykorzystaniefunkcjonalnegorezonansumagnetycznego
(fMRI),pozwoliłonabadaniepołączeńfunkcjonalnych(tzw.functionalconnectivi-
ty).Paradygmatsiecifunkcjonalnych,podobniejakteoriamodułowa,osadzonyjest
wteoriiewolucyjnej.Jednakfunkcjonalnesiecineuronalne-wprzeciwieństwiedo
założeniaoistnieniuniezależnychisztywnychfunkcjonalnieczęścimózgu-określa
sięjakodynamiczne,elastyczneihierarchiczne.Połączeniafunkcjonalnesąniesły-
chanieplastyczne-mogąsięzmieniaćzarównopointensywnymuczeniusięlub
treningu(np.sekwencjizłożonychruchów),jakteżwczasierzeczywistym,abydo-
stosowaćswojąorganizacjędozmieniającejsiętrudnościzadań,zjakimimusimysię
mierzyćnacodzień.
Stosunkowomłodadziedzinanauki-konektomika-obejmujedziałania,któ-
rychgłównymcelemjestodtworzeniedokładnejmapyprzebiegupołączeńwmóz-
gu.Okazujesię,żenawetgdyniewykonujemyżadnychzadań,funkcjonalniepołą-
czoneobszarymózgupracująwzsynchronizowanysposób.
Dotądpodjętokilkapróbidentyfikacjineuronalnychsiecifunkcjonalnych,od-
powiedzialnychm.in.zaprocesyuwagowe,językowe,pamięciowe,rozpoznawania
twarzyifunkcjewykonawcze.Trzyznich-siećspoczynkowa(defaultmodenetwork
-DMN),siećistotności(saliencenetwork-SN)orazcentralnasiećwykonawcza
15
