Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Kilkasłówwstępu:dlaczegoFaraon?
Niniejszadysertacjajestmonografiąjednegoutworu
11
.Pracępodzielononasześć
części:Zdziejówrecepcji,czylijakczytano„Faraona”,wktórejdokonamyprzeglądu
głosównatematpowieściodchwilijejukazaniapodzieńdzisiejszy.WczęściOkom‑
pozycji,narratorzeinarracjiprzeanalizujemyukładpowieści:dedykację,Wstęporaz
epilog,podziałnatomyirozdziały.Nadtozbadamyrelacjemiędzyautoremanar-
ratorem,wskazującnaróżnetypynarracjiwpowieści.Prus‑uczony,czylioczasie
iprzestrzenitraktujeoróżnychaspektachczasuwFaraonie(czasnaturalny,czas
socjologiczny).Przyjrzymysięźródłom,zktórychpisarzczerpałwiedzęoegipskich
realiach,przywołamyteżjegooryginalneinterpretacjestarożytnychbudowli.Kolejne
części:Prus‑artysta,czylidramatispersonaeorazOpostaciachiideologiisąpróbą
przybliżeniametody,zapomocąktórejPrustworzyłswychbohaterów.Jestrównież
szczegółowąanaliząpostacipierwszoplanowych(dramatispersonae),drugoplanowych
iepizodycznych.ZkoleiJakapowieść,czylioprzynależnościgatunkowejtospojrzenie
naFaraonajakonapowieśćhistoryczną,historiozoficzną,powieśćopaństwie,powieść
alegorycznąisocjologiczną.Wzakończeniupracypojawiąsięnatomiastrozważania
nadmiejscemFaraonawcałokształcietwórczościPrusa.
*
WpołowielatsiedemdziesiątychXXwiekuMariaJanion,dokonującdiagnozy
stanubadańnadliteraturądziewiętnastowieczną,postulowałapodjęciestudiów
monograficznych:
Należywdalszymciągustymulowaćbadaniamonograficznenadposzczególnymi
wybitnymidziełamidziewiętnastowiecznymi[…]12.
NatomiastwodniesieniudointeresującejnaspowieściFranciszekZiejkanapisał:
Faraon,jakkażdewielkiedziełoliterackie,wciążstanowinieodgadnionązagadkę,
wciążczarujeswymblaskiem.Ciągleteżaktualnesąpytaniapodstawowewsprawie
tegoutworu[…]13.
***
PrezentowanapracajestwyróżnionąprzezRadęWydziałuUniwersytetuGdań-
skiegorozprawądoktorską,pisanąwlatach2011-2016inagrodzonąprzezPre-
zydentaMiastaGdańskaiGdańskieTowarzystwoNaukowe.Pragnęwtymmiejscu
podziękowaćProfesorowiAndrzejowiNiwińskiemu,ProfesorowiBolesławowiolek-
sowiczowiorazKatarzynieWarskiej,którzyżyczliwymsłowemiradąprzyczynilisię
dojejpowstania.osobneigorącepodziękowaniakierujędoRecenzentatejksiążki,
11
Wswejpracyopieramsięnanastępującymwydaniupowieści:B.Prus,Faraon[w:]tegoż,
Wybórpism:wydaniew10tomach,zewstępemM.Dąbrowskiej,t.9,10,Warszawa1975.
12
M.Janion,Gorączkaromantyczna,wyd.2,Gdańsk2007,s.468.Dodajmy,żebadaczkawska-
zywała(dużowcześniejniżprzywoływanyuprzednioZaleski)nakryzysmonografiiżyciaitwórczości,
któresąksiążkamialbobiograficznymi,albointerpretacyjnymi.
13
F.Ziejka,Tajemnice„Faraona”,nRuchLiteracki”1974,z.1,s.19.
