Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czymjestpolitykaprzemocy?
jużzostaniepowołany,tonadalnieprzystajedoumowy,tylko
przyjmujelubodrzucaoferowanąmuwładzę.Zpoddanyminie
jestzatemzwiązanyżądnymtraktatem,iniejeststronąwumowie,
tylkojejwykonawcą.Maprawożądaćodpoddanychwszystkiego,
couznazastosowne,aoniniemająpraważądaćodniegonicze-
go.Mogąbyćwdzięczniiposłusznilubmogąbyćrozczarowani
iposłuszni-aleniemogąrządzićkrólem.Systemstworzonywten
sposóbmożesięokazaćautorytarnyiautokratyczny,aleniemusi
byćdespotycznyitotalitarny.
HobbeszprzerażeniemizgroząpatrzyłnawojnędomowąwAn-
glii.Jejczęśćmógłprzetrwaćbezpiecznietylkozagranicą.Nigdy
nieuznał,żeparlamentmiałprawoskazaćKarolaInaśmierć,choć
byłzdania,żeobywatelemieliprawowypowiedziećkrólowiposłu-
szeństwo,gdyonprzestałtroszczyćsięoichbezpieczeństwoido-
puściłdowybuchuwojnydomowej(amożenawettenwybuch
sprowokował).Umarł,ponieważjegoprzeciwnicyniechcielipo-
zwolićjegozwolennikom,byponownieusadowiłsięnatronie.
WojnadomowawAnglii(1642-1651)byłazażarta,aleniewyklu-
czone,żeWielkaRewolucjaFrancuskabyłajeszczebardziejkrwa-
wa(1789-1799).Wartopamiętać,żeżadnaznichniebyłaefektem
teoretycznychrozważań.Tobyływybuchykolektywnegogniewu
spowodowanenierozważnąiopresyjnąpolitykąwładców.Anglicy
kwestionowaliabsolutyzm,lekceważenieparlamentuprzezkróla
inieprzytomnąpolitykępodatkowąKorony.Niezamierzalijednak
nastałeobalaćmonarchiiizaprowadzaćrepubliki.
Francuzibylibardziejradykalni.Nieakceptowalizadłużeniaskar-
bu,nietolerowaliwystawnegostylużycianadworzeLudwikaXVI
iniechcielisiępogodzićzzasadąliczeniagłosówwZgromadzeniu
Narodowym,gdzieszlachtamiałatrzystagłosów,duchowieństwo
trzystagłosów,astantrzeci,czylimieszczaństwopluschłopira-
zemsześćsetgłosów.Wtakskonstruowanymparlamencietrzeci
stan-liczącywkraju99%ludności-zawszeprzegrywałwstosun-
ku2:1wIzbie,wktórejbranopoduwagęwyłączniestanowisko
21
