Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OPOLITYCEPRZEMOCY
24
Rewolucjafrancuskamiałaprzyczynyrealneinierealne-można
powiedzieć.Przyczynyrealnebyłydwie:głódspowodowanynie-
urodzajemskutkującybrakiemziarnaipieczywaorazpolityczna
agitacjawstyluoświeceniowegoegalitaryzmu.Przyczynyurojone
teżbyłydwie:feudalnysystemprawa,któryniereagowałnażad-
nepilnepotrzebyspołeczne,orazprzepychiluksusnadworze
królewskim.Złeprawomałokogobyobchodziło,gdybyniejego
konsekwencje.ZgromadzenieNarodowe,skrojonedziwacznie
itendencyjnie,niebyłowstaniepodjąćżadnychdecyzjirozwiązu-
jącychproblemgłodu,ponieważnaskutektendencyjnegorozkładu
siłwtymzgromadzeniustantrzecizawszeprzegrywałzpozostały-
midwadojednego.Przepychnadworzebyłzaśwtakimsamym
stopniuprzedmiotemzazdrości,codumy.Teprestiżoweczynni-
kisamewsobieniemiaływięcwiększegoznaczenia.Ichrolasta-
wałasięgroźnadopieropodczasgłodu,ponieważparaliżowała
jakiekolwiekdziałanie.NatomiastagitacjadziałaławprostitoBurke
opisujeszczegółowo.
Francuskiagitator,doktorLouisPrice,znalazłsięwLondynie,
gdziezapewniał,żepostępowiFrancuziżądają,bywzoremdla
FrancjiuznaćAnglię.WAngliikrólujeWilhelmIIzmałżonką,ponie-
ważparlamentzaprosiłichdorządzenia.Tojestjedynyprawomoc-
nysposóbzdobyciawładzy-twierdziPrice.Monarchiaelekcyjna
wnaturalnysposóbokazujeswąlegalnośćprzezstosowaniejaw-
nejprocedurywyboru.Natomiastmonarchiadziedzicznajestza-
wszewymuszanaprzezjakieśniejasnenaturalneokoliczności.Poza
tymspołeczeństwomaprawoodwołaćkróla„zazłesprawowanie”
-twierdziPrice-nieprecyzując,cotoznaczy.Cowięcej,królpo-
winienrządzićwedługżyczeńpoddanych.Tetrzywarunkitokwint-
esencjaoświeceniowejagitacji.
PonieważEdmundBurkedoskonaleznałLewiatanaHobbesa,był
uodpornionynanamowyPricela.Uważał,idączaHobbesem,żekról
niewchodziwumowępolitycznązeswymipoddanymi,izpewnoś-
ciąniejestichprezydentem.Byćnimniemoże,jeśliniewprowadzi
