Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OPOLITYCEPRZEMOCY
8
przemocąjesttylkofikcją,ponieważrządnigdybysięniezdecydo-
wałnaopanowaniesiłąwłasnegokraju,aczasemprzemocjeststale
stosowanaiusprawiedliwianafrazesem,żeludnośćdobrowolnie
podporządkowujesięautorytetowirządzących.
Dlanasteodróżnienianiebędąmiaływiększegoznaczenia,
ponieważnależąraczejdoteoriipolitykiniżdofilozofiipolityki.
Wfilozofiiważniejszejestpytanie,czyprzemocjestkiedykolwiek
uprawnionymsposobemsprawowaniawładzy.Odpowiedźpozy-
tywnądająwojskowistratedzy(np.Perykles),zwolennicyterroru
politycznego(np.AdolfHitler)irzecznicyrealizmupolitycznego
(np.HansMorgenthau).Odwrotnegozdaniajestnaprzykład
EdmundBurke.
Przemocpolitycznasilniewiążesięzjedynowładztwemitafor-
masprawowaniawładzymalicznepraktycznezaletyzdaniem
monarchistów,zwolennikówłagodnejtyraniiistronnikówNiccolò
Machiavellego.Podjedynowładztwemnakazysąwyrażanepro-
stoiwyraźnie,konfliktyrozwiązywanebezdyskusji,wątpliwości
rozstrzyganeprzeztęsamąosobę,którajewywołała.Władza
absolutnaopierasięnaprzemocyupiększonejelegancją,dworem
iproroctwami.Podrządamisprawowanymiprzemocąwiadomo,
ktodysponujesiłą-ijesttodowódcawojskowyalbowysokidostoj-
nikzgwardiąprzyboczną(iewentualniezpistoletemzezłota,jak
SaddamHussein).
Tegostylupanowaniaużywawschodnisatrapalubdespota,
antycznytyran,współczesnyszefgangu,nawiedzonynaczelnik
sektyreligijnejlubapodyktycznykrólwsystemiewładzyabsolut-
nej.Jesttołatwydozaprowadzeniasystemrządzenia,częstospo-
tykanywstarożytności,adziśwspołecznościachizolowanychod
resztyświata.Wieluautorówuważało-naprzykładPlatoniTomasz
Hobbes-żejedynowładztwojestustrojem,którynajskuteczniej
potrafiwyprowadzićspołeczeństwozwojnydomowej,anarchiilub
stanunatury.RządyabsolutnechwaliliteżPerykles,wybitnystrateg,
iHieronI,doskonałyadministratoriłagodnydespota.
