Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Opowstawaniugatunków
XIV
medaluinterakcjemiędzyorganizmamiorazmiędzyorganizmamiaśro-
dowiskiemznalazłysięwosobnejdziedzinieekologiiitamnastępował
dośćpowolnyrozwój,czasembardziej,czasemmniejzwiązanyzideąewo-
lucji.Wkrajachanglosaskichekologięodpoczątkuuprawianowdarwinow-
skimduchu,jakoaspektbiologiiewolucyjnej(chociażliczneinstytutyizakła-
dyuniwersyteckiezczłonemecologyandevolutionwnazwiezaczęłysię
pojawiaćdopierowlatachsześćdziesiątychisiedemdziesiątychXXwieku),
podczasgdywinnychkrajachwyobcowanieekologiiumiejscawianej
gdzieśnamanowcachnaukoZiemiiochronyśrodowiskabywałonieraz
zupełne(okompletniewypaczonymznaczeniusamegoterminu„ekologia”
wpotocznymjęzykupolskimniewartotutajwspominać).
PrzedDarwinembiologia(nieużywanotegosłowa!)byłanaukąopiso-
wą,anaprzyrodępatrzonopoprzezpryzmatbadańpojedynczychosobni-
ków.Darwinbyłbodajpierwszym,któryzwróciłuwagę,żeżyciemusibyć
równieżrozpatrywanejakozjawiskomasowe,obejmującewieleosobników
iwielegatunków.Dodziśniedlawszystkichjesttojasne.Konfuzjęwprowa-
dzazwłaszczato,żewedługDarwinaobiektemdoborujestwłaśnieosobnik,
aniepopulacjaczygatunek.Aleszanseprzeżyciaiwydaniapotomstwaza-
leżąodskomplikowanychzależnościpomiędzywielomaorganizmami.Cała
koncepcjaDarwina,atakżekoncepcjaewolucji,takjakdziśrozumiemy,
odwołujesiędozłożonych,trudnychdobadania(zwłaszczailościowego)in-
terakcjimiędzyorganizmamiorazmiędzyorganizmamiaśrodowiskiem.Dar-
winprzedewszystkimzwracałuwagęnakonkurencję,alejegopojęciekon-
kurencjibyłoznaczniebardziejabstrakcyjneniżto,któreomawiają
elementarnepodręcznikiekologii.
Chodziłobowiemokonkurencjęo„miejscewgospodarceprzyrody”,co
wcalenieoznaczapoprostukonkurowaniaokonkretnypokarm,samicęitd.
Darwinbardzoczęstoużywawyrażeniaeconomyofnatureirzadziejpo-
lityofnature.Economytogospodarka,politymożeznaczyć„ustrój”albo
„państwo”,„systemrządów”;chodzizatemo„gospodarkęprzyrody”lub
„państwoprzyrody”.„Gospodarkaprzyrody”todośćabstrakcyjnepojęcie,
odnoszącesiędosumyinterakcjimiędzyorganizmamiiichzasobami(wtym
pozostałymiorganizmami);owo„miejsce”tomożliwośćzaspokojeniaswoich