Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Częśćbadaczykładzienacisknazwiązkiinformatykizszerokorozumianymi
obliczeniami,twierdząc,żejestonanaukąoobliczaniulubobliczalności.
Wartojednakzwrócićuwagę,żenobliczalność”(ang.computability)totermin
pochodzącyzteoriiobliczeńlubteoriirekursji,odnoszącysiędorelacjiifunk-
cjimatematycznych.Mówisięnaprzykład,żefunkcjajest(efektywnie)obliczal-
na,gdyistniejealgorytm,którydladowolnychargumentówpozwalawyliczyćjej
wartość11.Zkoleiangielskitermincomputingmożnarozumiećnadwasposoby.
Pierwszyznichtonobliczanie”
,jakomechanicznewykonywaniepewnychope-
racji,prowadzącedouzyskaniawyniku,naprzykładobliczaniewartościfunkcji.
Drugi,znacznieogólniejszy,określającydyscyplinęnaukową,odpowiadapolskie-
muterminowinprzetwarzaniedanych”
.Zarównoobliczalność,jakiobliczenia
wpierwszymsensiesądomenąmatematykówijakotakiewykraczająpozatreść
tejksiążki.
Abrahams(1987)zaproponowałnowąnazwędlainformatyki,pisząc:nMoja
osobistadefinicjadyscyplinyijejnazwato«computology»:naukaoprocesachob-
liczalnychisposobach,wjakimogąbyćonerealizowane”(s.473).Niesprecyzował
przytymanisamegoterminunobliczenia”
,aniteżpojęcianprocesobliczalny”
.Jest
tojednakpoglądskrajny.Większośćautorównieutożsamiainformatykizoblicze-
niami.
GiuseppePrimierowewprowadzeniudoksiążkiOntheFoundationsofCom-
puting(2019)deklaruje,żetraktujeonobliczanie(ang.computing)jakodyscyplinę
obejmującązagadnieniateoretyczne,techniczne,historyczneiepistemologiczne.
Obejmujeonazatemzarównoinformatykę,jakiobliczeniabiznesowelubteżzja-
wiskaspołecznezwiązaneztechnologiamiinformacyjnymi.Zauważaprzytym,
żenobliczanie,dzisiajbardziejniżkiedykolwiekwcześniej,jestdyscyplinąowielu
twarzach,którałączyzesobąkilkametodologii,obszarówzainteresowańipodejść:
matematykę,inżynierię,programowanie,zastosowania”(Primiero,2019,s.ix-x).
BardzoobrazowoopisujezwiązekinformatykizobliczaniemJamesFo-
ley(2002).Naprzedstawionymprzezniegodiagramieobliczanie(ang.compu-
ting)zawierawsobieinformatykę(ang.computerscience),atazkoleiobejmuje
częśćpodstawobliczeniowych(ang.computingfoundations),któretopodstawy
(jaktwierdziautor)wywodząsięztakichdyscyplin,jak:matematyka,statystyka,
kryptografia,filozofia,lingwistyka,kognitywistyka,socjologiaczyantropologia.
Zwracarównieżuwagę,żeobliczanieobejmujebadaniainterdyscyplinarne;aby
mócsprostaćwyzwaniombadawczympochodzącymzróżnychdziedzin,może
wykorzystywaćzarównoinformatykę,jakiinnedyscyplinywiedzy.Zatemngdy
11Istniejewielematematycznychprecyzacjipojęciaobliczalnościodwołującychsiędoróżnych
obiektówmatematyki,np.dofunkcjirekurencyjnych,maszynTuringalubalgorytmówMarkowa.
WięcejnatemattakrozumianejobliczalnościznaleźćmożnawmonografiiMurawskiego(2019).
17
AdamMickiewiczUniversityPress©2023
