Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakiezatemistotnecechymająwszystkiemaszynynazywanekomputerami
ijakijestichstatusontologiczny?Rozpocznijmyodomówieniaontologiikompu-
terówjakoartefaktówtechnicznych.
101010Komputerjakoartefakt
Komputerjestdziełemczłowieka,któresłużyrealizacjipewnychcelówokre-
ślonychprzezjegoprojektantówiużytkowników.Obiektypowstałewwynikuce-
lowychludzkichpoczynań,wodróżnieniuodtychstworzonychprzeznaturęlub
powstałychwwynikuprzypadkowychaktówczłowieka,nazywasięartefaktami.
Przyjrzyjmysię,czymjestartefaktzpunktuwidzeniafilozofii.
StanfordEncyclopediaofPhilosophypodaje,żeartefaktto,,obiekt,któryzo-
stałstworzonylubwyprodukowanywpewnymcelu”(Hilpinen,2011).Wyrazten
pochodziodłacińskichsłów:arte,formygramatycznejsłowaarsoznaczającego
sztukę,orazfactum,pochodzącegoodczasownikafacere-wytwarzać,codobrze
oddajejegoznaczenie.Najbardziejogólnerozumieniesłowaartefaktwyrażasię
wdefinicjincoś,cojestdziełemludzkiegoumysłuipracy,wodróżnieniuodwy-
tworównatury”8.
Artefaktytonietylkonarzędzia,urządzeniaczyinneobiektyfizyczne,alerów-
nieżpojęciabardziejabstrakcyjne,takiejak:kodeksyprawne,pieniądze,sztukitea-
tralneorazutworymuzyczne.Najciekawszązpunktuwidzeniafilozofiiinformatyki
kategoriąartefaktówsątakzwaneartefaktytechniczne,albowiemichprzykłada-
misąwłaśnieurządzenianazywanekomputerami.KroesiMeijers(2006)piszą:
Artefaktytechniczne,takiejakmaszynydopisania,młotki,kopiarkilubkomputery
różniąsięodartefaktówspołecznych,takichjakprawalubpieniądze,ztymżerea-
lizacjaichfunkcjiwzasadniczymstopniuzależyodstrukturyfizycznej.Różniąsię
równieżodobiektówfizycznychczynaturalnych,ponieważsąwyprodukowanecelo-
wo(intencjonalnie)iużywaneprzezistotyludzkiedorealizacjipewnychcelów.(s.1)
Takokreśloneartefaktytechnicznemajądwiezasadniczecechy:1)sąobiek-
tamifizycznymi,którychwłasnościdecydująorealizacjifunkcjioraz2)zostały
wyprodukowanedorealizacjipewnychcelów.Możnazatempowiedzieć,żemają
onenaturędualną.
Wliteraturzefilozoficznejpowszechnewydajesięprzekonanieotakiejwłaśnie,
tj.dualnejnaturzeartefaktówtechnicznych(Baker,2006;HoukesiMeijers,2006;
KroesiMeijers,2006;Kroes,2010).Zjednejstronysąonefizyczne,ichstruktura
powodujemożliwośćrealizacjipewnychfunkcji,zdrugiejzaśstronyfunkcjete
8SłownikjęzykapolskiegoPWN,http://sjp.pwn.pl/szukaj/artefakt
24
AdamMickiewiczUniversityPress©2023
