Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Owielkimzłudzeniu
załsięnumerspecjalnyHJournalofConsciousnessStudies”pod
tytułemIstheVisualWorldaGrandIllusion?Autorzytegotomu
przedstawiająmożliwośćnowegosceptycyzmuwodniesieniudo
percepcji.Idąwtymzanieodłącznąodnaszejkulturypokusą,by
drążyćrazzrodzonąwątpliwość,stopniowojąpogłębiającizwięk-
szającjejzasięg.
Otóż,jakwiadomo,wpewnymobszarzepolawzrokowego
występujetakzwanaślepaplamka-niewidzimybodźcówpo-
łożonychwtymregionie,ponieważpromieńświatłaodbityod
przedmiotutrafiawmiejscenasiatkówce,którezanatomicznych
powodówniezawieraświatłoczułychkomórek.Ponieważjed-
naksystemwzrokowyjestskomplikowanąsieciąprocedursy-
mulujących,antycypujących,obliczającychwirtualnepołożenia
bodźcówitd.,potrafiteżskompensowaćtęlukęwpoluwidzenia.
Eksperymentalniestwierdzono,żeradzimysobiecałkiemdobrze
zinformacjamidostarczanymizmartwegopolawidzenia-mó-
wiącprosto,nierozbijamysobiegłówoprzedmiotyumieszczone
tam,gdziezpowoduślepejplamkiniemożemyichzobaczyć.
Ituwłaśniewłączasięduchfilozoficznejspekulacji:acobysię
stało,gdybyrozszerzyćplamkęślepąnacałepolewidzenia?Za-
łóżmy,żewciążdziałałybytewszystkieznakomitemechanizmy
kompensujące;wrezultacieichdziałaniawidzielibyśmy,niewi-
dząc.Bodźcewzrokowekierowałybynaszymdziałaniem,lecznie
zdawalibyśmysobieztegosprawy.Bylibyśmyjakowefantazyjne
stworyzwanezombie,działającenapodstawieinformacjioświe-
cie,leczpozbawioneświadomości,żedziałająnapodstawieja-
kichśinformacji.
Pytanieomożliwośćpoznawczychzombiezrobiłopewnąka-
rieręwfilozofii.Możliwośćtajestwprawdzieczystospekulatyw-
na,ponieważnaukowepojęcieślepejplamkijestzrozumiałetylko
wtedy,gdyresztasiatkówkidziałanormalnie.Tymniemniejten
eksperymentmyślowypomagazrozumiećnaszepojęcieświado-
mości.Jakiświatzakładamy,mówiącoświadomymprzeżywaniu?
19
