Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rewolucja1905r.byłazrywemwyzwoleńczymnie
tylkoznacznieszerszym,aleibardziejskutecznymniż
powstanianarodoweXIXw.Równieżitenzrywzostał
wprawdzieprzezcaratzdławiony,ale—inaczejniż
tobyłopoporażcepowstanialistopadowego
istyczniowego—wwynikurewolucji1905
r.wywalczonoważne,pozytywnezmianywzaborze
rosyjskim,zarównowsferzekulturyjakiwstatusie
społecznymrobotnikówprzemysłowych,którzyporaz
pierwszywhistoriipolskiejpokazali,żesąklasą
umiejącąskuteczniewywieraćnaciskipolityczne.
Rewolucjazmusiłacaratdoznaczącegoodwrotu
odpolitykirusyfikacjimieszkańcówKrólestwa
Polskiego,którapokażdymzpoprzednichpowstań
narodowychdrastyczniesięnasilała.Dopuszczono
nauczaniewjęzykupolskim(tylkowszkołach
prywatnych),zezwolononapowstaniepolskich
instytucjioświatowychikulturalnych,stowarzyszeń
naukowychatakżezwiązkówzawodowych.Znacznie
zelżałarównieżcenzuracarska.Ogólnierzeczbiorąc,
stworzonowięcejprzestrzenidlarozwojukultury
polskiej,wtymtakżekulturypolitycznej.Można
byrzec,żerewolucja1905r.pomogłaspołeczeństwu
polskiemuzaborurosyjskiegodorastaćdodemokracji3,
conabrałopraktycznegoznaczeniakilkanaścielat
póŹniej,gdyPolskawlistopadzie1918r.odrodziłasię
doniepodleglegobytuwformiedemokratycznej
republiki.
Wszystko,cowywalczonowwynikurewolucji1905
r.,dokonałosiękosztemznaczniemniejszejilościofiar
