Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
StudiumI.Badanianadmowądziecka.Przeglądkierunkówiteoriibadań…
Schemat1.Mowawaspekcieindywidualnym
MOWA
to
MÓWIENIE
{budowaniewypowiedzisłownej}
i
ROZUMIENIE
{odbiórwypowiedzisłownej}
napodstawie
JĘZYKA
Źródło:[Kaczmarek,1988:24].
Wróćmyterazdoobjaśnieniaznaczeńterminumowadziecka.Wyrażenieto
odnosisiędo:(1)okresu,wktórymdzieckoprzyswajastopniowosposobyporo-
zumiewaniasięzotoczeniemspołecznymstosowaneprzeztootoczenie,przyczym
chodzituzarównoosystemjęzykowy(inaczej:kodwerbalny),jakiinneistotne,
zwłaszczamimiczno-gestowe,sposobyporozumiewaniasięprzyjęteprzezdaną
społeczność[por.Kaczmarek,1953,1988;Porayski-Pomsta,1994];(2)charakte-
rystycznychdlaokresudziecięcegosposobówiformporozumiewaniasiędziecka
zjegootoczeniemspołecznym–zmiennychwczasie:odspecyficznych,wła-
ściwychdlanajwcześniejszegookresurozwoju,środkówkomunikowaniasiędo
środkówbardzozbliżonychdotych,jakichużywajądorośli,lubtożsamychznimi;
ijedno,idrugieznaczeniewiążesięzosobniczym,czyliontogenetycznymroz-
wojemczłowieka–wpoczątkowymokresiejegożycia:odurodzeniado12roku
życia4–szczególniezjegorozwojemfizycznym,emocjonalnym,poznawczym,
intelektualnymispołecznym.(3)przedmiotubadańinterdyscyplinarnychzpogra-
niczapsychologiiijęzykoznawstwa,zaliczanychczęstodoobszaruzainteresowań
psycholingwistykirozwojowej[por.Kurcz,1992a:8;2000:9].
2.2.Czynnościmowy.Kompetencjajęzykowa
ikomunikacyjna.Świadomośćjęzykowa
Terminmowadzieckaoznaczapojęcieszerszewstosunkudopojęciawyraża-
negozapomocąterminujęzykdziecka(choćczasami,przedewszystkimwużyciu
4
Wpolskiejliteraturzeprzedmiotuokrestenjestimpliciteskróconydo7rokużycia(świadczy
otymzdecydowanawiększośćpracpoświęconatejproblematyce[por.np.Kaczmarek,1953:
5-6].Jednakżezewzględunato,żewgwieluwspółczesnychautorów,tzw.mówieniedojrzałe
(niezależnieodtego,jakjestujmowane),przypadanaokresmiędzy10a12rokiemżycia[por.
np.Aitchison,1991:105]orazustaleniapsychologii[por.np.Piaget,Inhelder,1993],przyjmuję,
żeokresrozwojumowydzieckaprzypadanaokresmiędzy0a12rokiemżyciaczłowieka.
