Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jeślipókicownaszejrozmowieniemożemysięodtejobawy
uwolnić,wyciągnijmyztegojakąśkorzyść:przyjmijmy,żekażdy
początekjestdobryirównieuzasadniony.Ponadtoopoczątku
dowiadujemysiędopiero,znającciągdalszy.Jakwszachach,gdy
stosujemystrategięgambitu.MarcJimenezstrategięgambitu
przypisałDuchampowi.Pisałamjużotymwinnymmiejscu2,
aletutajchciałabymdotegowątkuwrócić.Historycznaawan-
garda
3byładlawspółczesnejsztuki,aleteżidlawspółczesnej
filozofiisztukigranatemzopóźnionymzapłonem,zjawiskiem,
któregooddziaływaniemożnaocenićdopieropoczasie.Ukrytą
logikętegooddziaływaniaMarcJimenezwksiążceLacritique.
Crisedel’artouconsensusculturel?określazapomocąterminu
szachowegongambit”
.Sądzężetodobryterminnarozpoczę-
cienaszejrozmowynietylkoztegopowodu,żeoznaczaon
otwarcie,alerównieżdlatego,żedobrzeoddajeonambiwa-
lencjeiparadoksydziejówawangardy.Wszachachgambitjest
2Por.I.Lorenc,AestheticParticipationasaRealisationofSocialandCultu-
ralPoiesis,nArtInquiry”2018,vol.20,ParticipationandArt,s.11-27.
3Posługujęsięwniniejszejrozmowietrzematerminami:historyczna
awangarda,neoawangardaipostawangarda.nHistorycznaawangarda”ma
umniezakres,jakiprzyznałtemuterminowiPeterBürgerwTeoriederAvant-
garde(por.tegoż,Teoriiawangardy,przeł.J.Kita-Huber,TowarzystwoAutorów
iWydawcówPracNaukowychnUniversitas”
,Kraków2006).Zaliczaondohisto-
rycznejawangardydadaistów,wczesnychsurrealistów,awangardęrosyjskąpo
rewolucjipaździernikowejoraz,zpewnymizastrzeżeniami,włoskifuturyzm,
niemieckiekspresjonizm,kubizm.WyróżnikiemdlaBürgerajestsprowa-
dzaniesztukidopraktykiżyciowej.Ztegowłaśniepowoduodcinasięonod
ruchówneoawangardowych(zapoczątkowanychwlatach50.).Ztegosamego
powoduprzyjmujędlainteresującejmnieneoawangardywiązkęznaczeń,które
przypisujejejwswejkanonicznejpracyTeReturnoftheRealHalFoster(por.
tegoż,Powrótrealnego.AwangardauschyłkuXXwieku,przeł.M.Borowski,M.
Sugiera,TowarzystwoAutorówiWydawcówPracNaukowychnUniversitas”
,
Kraków2010).Neoawangardąnazywaonruchyobecneodlat60.,któresto-
sowałystrategieznanepierwszejawangardzie.Sątowedługniego:konstrukty-
wistycznaanalizaprzedmiotu,fotomontaż,ready-mades.Postawangardą-rów-
nieżzaFosteremiprzezanalogiędopostmodernizmujakospóźnionejwersji
modernizmu-nazywamruchy,którenawiązujądopierwszejawangardy,czyli
niestroniąodrepetycjiprzyjętychprzezniąartystycznychstrategii,azarazem
dystansująsięwobecnichnapoziomiemetakrytycznym.
—19—
