Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AVANTLALETTREETAU-DELÀ,
CZYLI„PRZEDLITERĄIPOZA”1
Formułaavantlalettre(fr.)dosłownieznaczyprzedliterąalboteżprzed
listem.Gdywięctłumaczętowyrażenieliteralnie,możeoznaczaćsłowo
wprowadzającedolekturygłównegotekstu,awięccośwrodzajuwstę-
pudoksiążki.Wzgodzieztradycją(frankofońską)naoznaczeniewstę-
pupowinnamjednakużyćpopularnejformułyavant-propos0Mimo
wszystkodecydujęsięnatakiprowokacyjnykrok,albowiemchcęwyko-
rzystaćgręmetaforamidlawyrażeniafundamentalnejideiorganizującej
tekstmojejksiążki.Dlategojestemzobligowanawtymmiejscuprzywo-
łaćniedosłowneznaczenieformułyavantlalettrejakowyrażeniacharak-
teryzującegoekspresję„byciaprzedczasem”,jakbyuprzedzającnad-
chodzącązmianę,zwrot.Zatemmetaforyczniewyrażenietooznaczacoś
przekraczającegotradycję,alezachowującegowobecniejnależnygest
szacunku0
Avantlalettrejakoformułęobjaśniającąspotkałamrównieżwe
wprowadzeniudotematycznegowydaniaczasopisma„Konteksty0An-
tropologiaLiteratury0AntropologiaPamięci”2.Ideąscalającątentomjest
twórczośćLeopoldaBuczkowskiego,jednegoznajważniejszychproza-
ików,poetów,malarzy,rzeźbiarzypolskichXXwieku.Użycieavantla
lettrewtymkonkretnymmiejscu,czyliwobecdziełtegoartysty,maaż
trojakieznaczenie0
Popierwsze,Buczkowskibyłtymtwórcą,którypodejmowałwiele
tematówwyprzedzającychepokęiktóredopierodziśsąobecnewpu-
blicznejdyskusjihumanistycznej.Sątoprzykładowo:(nie)pamięćimiej-
sca,wieloetnicznośćpogranicza,tożsamośćnomadyczna,czytzw.nie-
ludzcyaktorzyspołeczni3.Wtymsensieformułata,jakpiszeAgnieszka
1
Takietłumaczenieprzywołanegowyrażeniauzasadniamtym,żekierujęsięwswoich
analizachzarównodosłownością(znakowością),jakiniedosłownością(metaforyczno-
ścią)tekstu.Mojafascynacjaodwczesnychlatmłodościszerokopojętąkulturąfranko-
fońską(prozą,poezją,sztukąplastycznąimuzyczną,językiem,takżedokonaniami
naukiwtymjejźródła–filozofii)przejawiasięwcałymtekścieksiążkilicznymiod-
wołaniamidoźródłowejliteraturypięknej,filozoficznej,socjologicznej,pedagogicznej
autorówztegokręgukulturowego.Jestteżzapisanawwielumoichdoświadczeniach
przeżywaniatejkulturywbliskiejnaoczności,czemudajęwyrazwniniejszejpublikacji0
2
A0Karpowicz,Avantlalettre,„Konteksty.AntropologiaLiteratury.AntropologiaPa-
mięci”2015,nr3(310).
3
Określenienie-ludzkichaktorówspołecznychnależywiązaćzteoriąaktorasieciBru-
noLatoura(używanyjestteżskrótANT,odnazwyangielskiejactor-networktheory)0
Podstawowymjejskładnikiemjestaktant,czyliczynnikoddziałującynainneczynniki.
Aktantmożebyćzarównoczłowiekiem,czyliaktoremspołecznym,jakwinnychkon-
