Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wprowadzenie:Nowendziady”?ś
31
AleuRymkiewiczaszubienica,sakralizującbohaterów,wtrącaich
wjakąśmogiłęzapomnienia,skąd1itujestmomentpożegnania
zciemnympatriotyzmempolistopadowejklęskiMickiewicza1do-
pierowtajemnychndziadach”upiórwskazujerównietajemnemiejsce,
świadcząceoczynie,którychociażzostałzapomniany,tojednakjest
przywracanypamięci.Zapomnienieipamięć:nNiczegoimnietrze-
ba”1nTylkopamiętaćkażą”.Międzytymiformułamitajemnegoob-
rzęduprzywracanianarodowejpamięci,botakchybanależyokreślić
teninne”ndziady”,rozgrywasięjakieśdalekowiększe,poważniejsze
misteriumprzywracaniapamięcinarodowej.Ważne1zwłaszcza,choć
nietylko1wroku1985.
WswejinterpretacjiDziadówczęściIIzawartejwksiążceMic-
kiewicz,czyliwszystkoRymkiewiczpodkreślił,żendziady”właściwie
nieustannierozgrywająsięwhistoriipolskiej:różneistnieniasąnrzu-
cone”wnobrzędistnienia”,agranicamiędzyżyciemaśmierciąjest
zatarta.Uczestniczymywobrzędziedziadów,mówiwspółczesnypo-
eta,interpretującyromantycznegoarcypoetę,nnaszetutejszeistnienie
jestobrzędem,zadusznymobrzędem[ś],wktórymdanenamjest
uczestniczyć”11.Obrzędyżyciaiśmierci,twierdziRymkiewicz,sąze
sobązmieszane,coznaczytyle,żewgrozieśmiercizawierasięlek-
cjażycia1dlażywychidlaumarłych.nGdziezszubienicodcięci/
Leżąprzodkowieświęci//[ś]TamPolskajeszczeczeka/Alejest
drogadaleka”.Toważnymoment1owandalekadroga”doPolski,
ówtrudrozpoznawaniadziejówpoprzeztruchło,przeznicość,przez
niepamięć.
Naszeistnieniejakoobrzęd1ichistnieniewnaszymobrzędzie,oto
istotalekcjindziadów”,przywróceniapamięciitymsamymprzywró-
ceniatożsamości,ciągłościdziejów.Polskajakocelizadanie.Jadźwin-
gowie,królowieLitwy,wydobytyzmrokudziejów/niepamięciEma-
nuelSzafarczyk(zwierszapodtakimtytułem),bezimiennipowstańcy,
wszyscyoniodzyskaliswojemiejscewhistoriidziękisłowupoety,
któryuczestniczy1tymsłowem,poprzeztosłowo1wndziadach”
przywracaniapamięci,poprzezhermeneutykękrwi,szubienic,śmierci.
11Mickiewicz,czyliwszystko.ZJarosławemMarkiemRymkiewiczemrozmawia
AdamPoprawa,Warszawa1994,s.81.
