Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Chopin,rybak,Świerczewski...
PropagandanabanknotachwPRL
PrzezdziesięcioleciaistnieniaPolskiLudowejPolacystykalisięzpropagandą
wróżnychmiejscach,wtymtakżenaużywanychprzezsiebiebanknotach.
ZjednejstronypieniądzwPRLniewydawałsiędecydowaćopoziomieegzy-
stencji,anapewnoniebudziłwśródPolakówzaufania.Gospodarkacentral-
niesterowanadoprowadziładotego,żedostępdowieludóbrzależałnietylko
odilościposiadanejgotówki,alerównieżoddecyzjipaństwaczytzw.dojść.
Samkurszłotówkibyłpodtrzymywanysztucznie.Wobliczugłębokiegokry-
zysuwlatach80.złotytraciłnieustannienawartości,arolętwardejwaluty
pełniłprzedewszystkimdolar.Popularnebyłyteżtzw.płacidła,czyliprzed-
miotyużywanejakoekwiwalentpieniądza-najlepszymprzykłademtego
typuzamiennikaoficjalnejwalutybyła...flaszkawódki.Dodatkowozaufa-
niespołeczeństwaobniżałapamięćozłodziejskiejwymianiepieniędzyzpaź-
dziernika1950roku-przeprowadzonejzzaskoczenia,będącejelementem
ściąganiapieniędzyzrynkuorazstalinowskiejinżynieriispołecznej-która
pozbawiłaoszczędnościwieluPolaków.Przezkolejnedziesięcioleciaplotka
owymianiepieniądzapowodowałapodobnąpanikęjaktaowybuchuwojny.
Zdrugiejstronyjednakpieniądzjestużywanywnowoczesnejgospo-
darcepowszechnie,przezcostajesięczłowiekowibliski.Zaśpokusąkażdego
propagandysty,azwłaszczategowsystemiedążącymdototalitaryzmu,jest
dotarciezeswoimprzekazemdowszystkichpotencjalnychodbiorców.Stąd
teżwPRLużywanojakokanałówpropagandynietylkoprasy,telewizji,pro-
gramównauczaniawszkoleiwiecówpolitycznych,aletakżeprzedmiotów
codziennegoużytku:etykietzapałczanych,znaczkówpocztowychczywłaśnie
banknotów.TenostatninośnikbyłwPolsceLudowejszczególniechętnie
wykorzystywany.
Pieniądzeimperium...
Możnazastanawiaćsię,naileprzyprojektowaniubanknotówwPRLczer-
panoinspiracjeod„starszychbraci”zZSRR.Radzieckiedoświadczenia
7
