Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Twórczośćdziecijakoźródłoinspiracji…
17
poznającapoprzezintrospekcję”(Rosińska,1985,s.54).Aktywnośćczło-
wiekajestefektemwymianyenergiipomiędzyposzczególnymiwarstwami.
Toczysięwalkamiędzyzasadąprzyjemnościizasadąrzeczywistości.Każda
zwarstwdysponujeswoimimechanizmami,któreregulująfunkcjonowa-
niepsychiki.
Mechanizmami,które—wujęciupsychoanalizy—charakteryzują
procestwórczy,są:elastycznośćrepresji,regresjaifantazjowanie(Rosiń-
ska,1985),występującetakżeunerwicowca.Czyżbywięckoncepcjapsy-
choanalitycznastanowiłaargumentpotwierdzającypsychopatologicznąkon-
cepcjętwórczości,stawiającąznakrównościmiędzytwórczościąiszaleń-
stwem?Wielubadaczywychodziłoztakiegozałożenia,m.in.CesareLom-
broso(1987)doszukiwałsiępowiązańmiędzygenialnościąaobłąkaniem;
takżesamDojciecpsychoanalizy”wswoichwczesnychpracachpodkreślał
analogiępomiędzyprocesemtwórczymanerwicą(Rosińska,1985).
Popularnawswoimczasieteorianiezyskałajednaknagrunciepsycho-
analizypoparcia,mimoiżgranicapomiędzytworzeniemanerwicąmoże
wydawaćsięcienka.Freudwswejpsychoanalitycznejteoriiwskazałmecha-
nizmpsychicznyniezbędnydozaistnieniatwórczości.Stanowionbarierę
międzynerwicąatwórczością.Jesttomechanizmsublimacji.Wiążesięon
zsilnymego,któreDzaprzęga”wyżejwymienionecechyDwsłużbę”tworze-
nia(Rosińska,1985,s.114).Mechanizmtenpoleganazmianiecelupopędu
zpłciowegonainny—jesttojegosublimacja,uwznioślenie,dlategożenowy
celstajesięcelemspołecznym,zamiastseksualnego,wartościowanymwyżej
niżsamolubnycelseksualny.
Bardzoważnymelementempsychodynamicznejteoriitwórczościjest
—zaproponowanyprzezErnstaKrisa(Rosińska,1985)—podziałprocesu
twórczegonadwaetapy.Pierwszyznichstanowiinspiracja,wiążącasię
zkoniecznościąosłabieniabarierpomiędzyidiego.Natymetapiepomię-
dzytymidwomawarstwamipsychikidochodzidokomunikacji.Rozsa-
dzanesągranicemiędzynieświadomością,przedświadomościąinieświa-
domością.Rządzącaegozasadarzeczywistościulegaprzyćmieniu,pozwa-
lająctreściomzidnazalewanieego.
Mamytudoczynieniazczymś,coprzezartystów—aletakżenaukow-
cówczyprzedstawicieliinnychdziedzintwórczości—uznanezostałoza
interwencjęzzewnątrz,zaboskidar.Etaptennazywanyjestpasywnym,
Dżeńskim”elementemprocesutwórczego(Rosińska,1985).Treści,które
wówczastrafiajądoświadomości,niesąjednakustrukturalizowane,nie
rządząsięlogiką,niemająkształtu,wymagająwobectegoopracowania.
Dlategotakistotnąrolęodgrywadrugietapprocesutwórczego—opraco-
waniewłaśnie.Jesttomoment,wktórymdogłosudochodzisilneegooraz
zachodząmechanizmysublimowania.Pozwalająoneartyścieopanować
chaosinadaćmustrukturę.Wefekcieprowadzązatemdowywołaniaeste-
2Oblicza…
