Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe

Piotr Tereszkiewicz

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-264-8535-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

729

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Tereszkiewicz, Piotr. Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2014, 729 s. ISBN 978-83-264-8535-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Tereszkiewicz, P.

T1 Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2014

SN 978-83-264-8535-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 234251, author = "Tereszkiewicz, Piotr", editor = "", title = "Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2014", address = "", isbn = "978-83-264-8535-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Tereszkiewicz, Piotr

ED -

TI - Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2014

SN - 978-83-264-8535-0

ER -

Netografia (standard APA):

Tereszkiewicz, Piotr. Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2014 [dostęp: 26 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/obowiazki-informacyjne-w-umowach-o-uslugi-finansowe-piotr-tereszkiewicz-234251.

Fundusze inwestycyjne, banki, Działalność ubezpieczeniowa i reasekuracyjna

Książka jest kompleksowym studium zagadnienia obowiązków o charakterze informacyjnym w umowach dotyczących usług finansowych, w szczególności kredytu, ubezpieczenia, poręczenia oraz usług inwestycyjnych. Autor omawia przesłanki, treść oraz skutki ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-264-8535-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

729

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów | str17
Podziękowania | str23
Wprowadzenie | str25
Analiza ochrony informacyjnej na gruncie wybranych typów umów o świadczenia finansowe | str55
1. Wprowadzenie. Dogmatyczna kwalifikacja umowy kredytu | str57
Ochrona informacyjna na gruncie umowy kredytu | str57
1.1. Stosunek do umowy pożyczki | str58
1.2. Ujęcie kredytu na gruncie regulacji kredytu konsumenckiego | str60
1.3. Praktyka bankowa | str60
1.4. Typowe ryzyka stron umowy kredytu | str61
1.5. Konkluzja | str63
2. Przegląd stanowisk praw narodowych w zakresie obowiązków informacyjnych i doradczych kredytodawcy | str64
2.1. Prawo francuskie | str64
2.1.1. Wprowadzenie | str64
2.1.2. Obowiązek ostrzegawczy banku | str66
2.1.3. Inne postaci obowiązków banku wobec kredytobiorcy | str77
2.1.4. Proceduralny reżim obowiązków banku | str80
2.1.5. Sankcja naruszenia obowiązku ostrzegawczego | str82
2.1.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego | str83
2.2. Obowiązki banku oferującego świadczenia inwestycyjne | str84
2.2.1. Obowiązek eksploracyjny banku | str85
2.2.2. Obowiązek informacyjno-ostrzegawczy o treści produktu | str85
2.2.3. Granice obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego | str89
2.2.4. Obowiązek doradczy wobec inwestora | str90
2.2.5. Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec inwestora | str91
2.2.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego | str92
2.3. Prawo niemieckie | str92
2.3.1. Wprowadzenie | str92
2.3.2. Obowiązek informacyjny banku wobec kredytobiorcy | str94
2.3.3. Obowiązek doradczy banku wobec kredytobiorcy | str100
2.3.4. Obowiązek badania zdolności kredytowej | str101
2.3.5. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych przez bank | str102
2.3.6. Ocena stanowiska prawa niemieckiego. Wpływ prawa konsumenckiego | str103
2.3.7. Ochrona inwestora na gruncie prawa prywatnego | str106
2.3.8. Ocena | str107
2.4. Prawo angielskie | str109
2.4.1. Wprowadzenie | str109
2.4.2. Obowiązek informacyjny i doradczy banku wobec kredytobiorcy | str109
2.4.3. Obowiązek lojalności banku wobec klienta. Stosunek powiernictwa | str114
2.4.4. Ocena | str118
2.5. Stanowisko prawa polskiego w zakresie obowiązków informacyjnych instytucji finansowej | str119
2.5.1. Wprowadzenie | str119
2.5.2. Ustawa - Prawo bankowe | str120
2.5.3. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do ochrony informacyjnej klienta banku i jego krytyka | str123
2.5.4. Ochrona informacyjna nabywcy produktów inwestycyjnych (inwestora) | str127
2.5.5. Wstępna ocena | str130
3. Konstrukcja modelu ochrony informacyjnej klienta usług finansowych w prawie unijnym i polskim | str130
3.1. Umowa kredytu | str130
3.1.1. Wprowadzenie | str130
3.1.2. Ocena formalnego modelu ochrony informacyjnej | str132
3.1.3. Krytyka modelu informacyjnego z perspektywy funkcji socjalnej prawa prywatnego | str133
3.1.4. Obowiązek udzielenia wyjaśnień na gruncie dyrektywy 2008/48/WE | str135
3.1.5. Model odpowiedzialnego udzielania kredytu jako antyteza ochrony informacyjnej | str154
3.2. Ochrona informacyjna inwestora w prawie unijnym | str162
3.2.1. Wprowadzenie | str162
3.2.2. Zakres harmonizacji na gruncie dyrektywy MiFID i jej znaczenie dla prawa prywatnego | str167
3.2.3. System obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego na gruncie dyrektywy MiFID | str169
3.2.4. Przepisy dyrektywy MiFID a dogmatyka prawa narodowego | str235
3.2.5. Ocena systemu ochronnego na gruncie dyrektywy MiFID | str237
3.2.6. Dyrektywa MiFID a umowy dotyczące produktów finansowych wysokiego ryzyka | str240
3.2.7. Nowelizacja dyrektywy MiFID. Dyrektywa MiFID II | str248
4. Rozważania ogólne. Model powinnego zachowania banku jako kredytodawcy oraz doradcy klienta | str250
4.1. Przydatność konstrukcji umowy bankowej | str256
4.1.1. Stan piśmiennictwa i jego ocena | str256
4.1.2. Konstrukcja umowy ramowej w prawie unijnym | str260
4.2. Treść umowy kredytu jako przesłanka obowiązku informacyjnego | str260
4.3. Szczególne zastosowania obowiązku informacyjnego banku | str264
4.3.1. Kredyt udzielany w celu restrukturyzacji zadłużenia | str264
4.3.2. Kredyty udzielane w walucie obcej | str266
4.3.3. Obowiązek odmowy udzielenia kredytu ze względu na ochronę interesów klienta | str268
4.4. Obowiązek informacyjny banku w odniesieniu do zamierzonego wykorzystania kredytu | str270
4.4.1. Uwagi ogólne | str270
4.4.2. Zalecenia banku co do wykorzystania kredytu | str272
4.4.3. Determinacja wykorzystania kredytu | str272
4.4.4. Problematyka ciężaru dowodu | str277
4.4.5. Zagadnienie przypisania kredytodawcy skutków zachowania się pośredników | str278
4.5. Obowiązki kredytodawcy w związku z ustawowym prawem kredytobiorcy-konsumenta do odstąpienia od umowy | str280
4.6. Kredyt udzielany w celu nabycia instrumentów finansowych | str284
4.7. Konflikty interesów a obowiązek informacyjny banku | str288
4.7.1. Ocena na gruncie umowy kredytu | str288
4.7.2. Perspektywa prawa czynności inwestycyjnych | str290
1. Potrzeba informacyjna ubezpieczającego | str295
Ochrona informacyjna klienta ubezpieczeniowego | str295
2. Ubezpieczenie a inne postaci produktów finansowych | str297
3. Stanowisko angielskiego common law. Przydatność kategorii uberrimae fidei | str299
4. Wnioski | str303
5. Charakter prawny obowiązku ubezpieczyciela | str304
6. Formalny model informacyjny w umowie ubezpieczenia | str305
6.1. Wprowadzenie | str305
6.2. Informacja o świadczeniu ubezpieczeniowym | str307
6.3. Umowa ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym | str308
6.4. Informacja o ryzyku transakcyjnym - szczególna kategoria prawa ubezpieczeń | str309
6.4.1. Treść obowiązku | str309
6.4.2. Sankcja naruszenia obowiązku | str311
6.5. Ocena stanu ustawowego | str312
7. Obowiązek doradczy ubezpieczyciela | str312
7.1. Analiza na gruncie dyrektywy 2002/92/WE | str312
7.1.1. Obowiązek eksploracyjny pośrednika ubezpieczeniowego | str313
7.1.2. Obowiązek doradczy pośrednika ubezpieczeniowego | str315
7.1.3. Ocena | str316
7.2. Obowiązek doradczy na gruncie implementacji dyrektywy 2002/92/WE | str317
7.2.1. Prawo polskie | str317
7.2.2. Ustawowy obowiązek doradczy ubezpieczyciela na gruncie ustawy niemieckiej | str319
8. Ubezpieczenie jako produkt. Przykłady z orzecznictwa | str327
9. Zindywidualizowany model informacyjny w umowie ubezpieczenia - propozycja rozwiązania z perspektywy prawa polskiego | str329
9.1. Ubezpieczenia o funkcji odszkodowawczej | str332
9.2. Ubezpieczenia o funkcji kapitałowej | str333
10. Obowiązki instytucji finansowej jako kontrahenta a status pośredników informacyjnych | str335
11. Przydatność idei odpowiedzialności za produkt niebezpieczny w analizie usług finansowych | str337
11.1. Prawo unijne i polskie | str338
11.2. Stanowisko prawa amerykańskiego - wzmianka | str341
11.3. Wnioski | str343
11.3.1. Zagadnienie percepcji ryzyka produktu | str343
11.3.2. Wada produktu czy niedochowanie standardu zachowania się przez producenta | str344
11.3.3. Idea "wad" umowy w dziedzinie usług finansowych - wybrane przykłady z orzecznictwa | str345
11.3.4. Konkluzja politycznoprawna | str347
1. Specyfika poręczenia jako typu umowy | str349
1.1. Wprowadzenie | str349
Ochrona informacyjna poręczyciela | str349
1.2. Poręczenia altruistyczne a komercyjne | str350
1.3. Asymetria informacyjna w umowach poręczenia | str353
2. Ujęcie informacyjnej ochrony poręczyciela w wybranych systemach prawnych | str354
2.1. Stanowisko prawa polskiego | str354
2.2. Ochrona informacyjna poręczyciela z perspektywy prawnoporównawczej | str357
2.2.1. Prawo angielskie | str358
2.2.2. Prawo francuskie | str384
2.2.3. Prawo niemieckie | str410
2.2.4. Prawo holenderskie | str424
2.2.5. Ochrona poręczyciela na gruncie prawa unijnego | str431
3. Teoretyczne uzasadnienie obowiązków informacyjno-doradczych wierzyciela wobec poręczyciela | str433
3.1. Perspektywa konstytucyjna | str433
3.2. Uzasadnienie instytucjonalne | str435
3.3. Zagadnienie nieodpłatności poręczenia | str436
3.4. Poręczenie a wyzysk i nieważność czynności prawnej | str437
3.4.1. Uniwersalizacja ratio legis art. 388 k.c. | str441
3.4.2. Przesłanka "relacji zaufania" na gruncie art. 388 k.c. | str443
3.4.3. Ocena na gruncie art. 58 k.c. | str445
3.4.4. Określoność nakazu zachowania się adresowanego do wierzyciela | str450
3.5. Elementy modelu informacyjnego ochrony poręczyciela | str455
3.5.1. Informacja o treści i skutkach umowy poręczenia | str455
3.5.2. Obowiązek wierzyciela do nakłonienia poręczyciela, aby zasięgnął niezależnej rady | str458
3.5.3. Ocena rozwiązania doradczego | str465
3.5.4. Zakres zastosowania modelu doradczego | str466
3.5.5. Sankcja naruszenia obowiązku przez wierzyciela | str468
3.5.6. Ocena z perspektywy prawa polskiego | str470
3.5.7. Ocena modelu kontroli zgodności umowy z zasadami współżycia społecznego | str471
3.5.8. Reżym ochronny dla zabezpieczeń rzeczowych | str472
Ochrona informacyjna w systemie instrumentów ochronnych w prawie prywatnym | str475
Rozważania o generalizacji obowiązków informacyjnych na gruncie systemu ochrony w prawie prywatnym | str477
1. Znaczenie dogmatyki prawa umów w formułowaniu kryteriów obowiązków informacyjnych | str478
1.1. Figura uberrimae fidei jako kategoria deskryptywna | str478
1.2. Przydatność kategorii powiernictwa jako kryterium obowiązków informacyjnych | str480
1.2.1. Doniosłość kategorii powiernictwa na gruncie common law | str480
1.2.2. Szczegółowe unormowanie obowiązku informacyjnego powiernika | str484
1.2.3. Powiernictwo a undue influence | str487
1.2.4. Perspektywa piśmiennictwa polskiego | str490
1.3. Stypizowany układ interesów stron jako kryterium obowiązku informacyjnego | str492
1.4. Relatywizacja kryterium układu interesów | str495
1.4.1. Otwartość koncepcji | str495
1.4.2. "Demitologizacja" stadium przedkontraktowego | str499
1.4.3. Paradygmatyczna rola umowy sprzedaży w kształtowaniu wzorców argumentacji | str502
1.4.4. Wnioski z doktryny niemieckiej | str503
1.4.5. Wnioski z doktryny francuskiej | str507
1.4.6. Prawo polskie | str508
1.4.7. Prawo unijne: dyrektywa 99/44/WE - wzmianka | str512
1.5. Przydatność reżimu umowy sprzedaży w dziedzinie usług finansowych | str513
1.5.1. Doniosłość instytucji rękojmi | str513
1.5.2. Doniosłość przyczynowości braku informacji dla decyzji transakcyjnej | str515
1.5.3. Uprzywilejowana pozycja informacyjna sprzedawcy. Caveat emptor | str515
1.6. Przedmiot świadczenia stron jako kryterium obowiązków informacyjnych | str518
1.7.Losowy charakter umowy jako kryterium obowiązków o charakterze informacyjnym | str519
2. Obowiązki informacyjne a system wad oświadczeń woli | str521
2.1. Obowiązki informacyjne a błąd | str521
2.1.1. Doniosłość obowiązków eksploracyjnych | str521
2.1.2. Doniosłość błędu w dziedzinie usług finansowych | str528
2.1.3. Przydatność formuły błędu w nowych projektach kodyfikacyjnych | str531
2.2. Obowiązki informacyjne a podstęp | str532
2.2.1. Wprowadzenie | str532
2.2.2. Podstęp jako instytucja ochrony przed deficytem informacyjnym | str535
2.2.3. Milczenie jako podstęp | str537
2.2.4. Konkluzja | str539
2.3. Figura prawna generalnego obowiązku informacyjnego | str540
2.3.1. Generalny obowiązek informacyjny jako figura retoryczna | str540
2.3.2. Negatywne ujęcie ogólnego obowiązku informacyjnego | str542
2.3.3. Krytyczna ocena | str544
2.3.4. Obiektywna doniosłość informacji jako przesłanka obowiązku informacyjnego | str547
2.3.5. Kryterium dostępu do informacji | str550
3. Obowiązek doradczy jako instytucja ogólna prawa umów | str556
3.1. Przesłanki obowiązku doradczego | str556
3.2. Uzasadnienie obowiązku doradczego | str557
3.3. Koszty doradztwa | str559
3.4. Ryzyka instytucji doradztwa | str560
3.5. Propozycja rozwiązania | str560
3.6. Wymóg adekwatności świadczenia umownego jako uzupełnienie obowiązku doradczego | str561
4. Instytucja wyzysku i nieważności czynności prawnej jako uzupełnienie ochrony informacyjnej | str564
4.1. Wprowadzenie | str564
4.2. Uzasadnienie instytucji wyzysku | str567
4.3. Przesłanka subiektywna po stronie wyzyskanego | str569
4.3.1. Brak doświadczenia na gruncie art. 388 k.c. | str569
4.3.2. Wyzysk a lekkomyślność | str573
4.4. Przesłanka obiektywna: nieproporcjonalność świadczeń | str574
4.5. Doniosłość relacji zaufania na gruncie wyzysku lub nieważności | str581
4.6. Niezależna rada udzielona wyzyskanemu jako negatywna przesłanka wyzysku | str582
4.7. Nieważność czynności prawnej ze względu na naruszenie obowiązku informacyjnego | str584
5. Podział funkcji między judykaturę a legislatywę w statuowaniu instrumentów ochrony informacyjnej | str586
1. Autonomia woli jako źródło obowiązków informacyjnych | str591
Teoretyczne uzasadnienie instytucji obowiązków informacyjnych | str591
1.1. Autonomia jako odpowiedzialność za własne sprawy (negatywny wymiar autonomii) | str593
1.1.1. Negatywny wymiar autonomii a obowiązki informacyjne | str593
1.1.2. Negatywny wymiar autonomii a idea odpowiedzialnego udzielania kredytu | str596
1.2. Autonomia jako dostępność adekwatnych opcji (pozytywny wymiar autonomii) | str598
1.2.1. Ryzyko braku zrozumienia przez klienta konstrukcji produktu | str601
1.2.2. Altruizm ze strony instytucji finansowej | str602
1.3. Konkluzja | str607
2. Obowiązki informacyjne a sprawiedliwość umowna | str608
2.1. Sprawiedliwość wyrównawcza a sprawiedliwość rozdzielcza | str608
2.2. Jednolite ujęcie sprawiedliwości | str612
3. Model normatywny kontrahenta w świetle dorobku nauk behawioralnych | str615
3.1. Proces nabywania informacji z perspektywy nauk behawioralnych | str615
3.2. Ocena i znaczenie zjawisk behawioralnych dla modelu normatywnego klienta instytucji finansowych | str619
1. Wykonanie obowiązku informacyjnego | str624
Odpowiedzialność z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych | str624
2. Postulaty dotyczące sposobu przekazywania informacji. Postulaty ekonomii informacyjnej | str626
2.1. Zasada kooperacji | str627
2.1.1. Ilość informacji | str627
2.1.2. Jakość informacji | str630
2.2. Wymóg wskazania alternatywnego zachowania informacyjnego | str633
2.2.1. Istnienie alternatywnych zachowań informacyjnych | str633
2.2.2. Posłużenie się standardami empirycznymi | str635
2.2.3. Zastrzeżenia wobec powyższych propozycji | str637
3. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych w umowach o usługi finansowe | str637
3.1. Adekwatność wzruszalności umowy jako sankcji naruszenia obowiązków informacyjnych | str637
3.2. Wymóg przyczynowości naruszenia obowiązku informacyjnego dla decyzji kontrahenta | str640
3.3. Ustalenie rozmiaru szkody powstałej wskutek naruszenia obowiązku informacyjnego | str641
3.3.1. Stanowisko doktryny niemieckiej | str642
3.3.2. Stanowisko prawa angielskiego | str643
3.3.3. Ocena z perspektywy prawa polskiego | str645
3.4. Rozkład ciężaru dowodu w wypadku naruszenia obowiązków informacyjnych | str658
3.4.1. Stanowisko orzecznictwa francuskiego | str659
3.4.2. Ułatwienia dowodowe na gruncie prawa niemieckiego | str661
3.4.3. Stanowisko prawa polskiego | str665
3.4.4. Dowód prawdopodobieństwa wystąpienia szkody. Konstrukcja utraconej szansy | str673
3.5. Przyczynienie się poszkodowanego | str682
3.6. Narażenie drugiej strony na określone ryzyko | str685
3.7. Inne wybrane sankcje naruszenia zindywidualizowanych obowiązków informacyjnych | str686
3.7.1. Prawo dostosowania umowy jako sankcja naruszenia obowiązków informacyjnych | str686
3.7.2. Prawo wypowiedzenia umowy z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych | str688
Podsumowanie | str691
Bibliografia | str695
Duties of disclosure and advice in contracts relating to financial services (Summary) | str723
Indeks rzeczowy | str725

RozdziałI.Ochronainformacyjnanagruncieumowykredytu

nictwiepodkreślasię,żeelementryzykapolegającynaniepewnościco

doświadczeniakredytobiorcyczynizumowykredytustosunekzaufania

oszczególnejdoniosłości92.

Ryzykokredytoweodnosisięwrównymstopniudosferyprawnej

kredytobiorcy.Zasadniczymryzykiemponoszonymprzezkredytobiorcę

jestbrakmożliwościspłatykredytuipopadnięciewzwiązkuztym

wstanniewypłacalnościczypermanentnegozadłużenia.Zjawiskoza-

dłużeniakredytobiorców,wszczególnościztytułukredytukonsumenc-

kiego,uznawanejestwspółcześniezaistotnyproblemspołeczny,wywo-

łującypotrzebęspecyficznychinstrumentówprawnych,wszczególności

regulacjiwzakresieupadłościkonsumenckiej93.Ponadtokonstrukcja

umowykredytuwywołujezperspektywybankuryzykobrakuurucho-

mieniakredytuudzielonego94.Ryzykotozachodziwówczas,gdybank,

któryudzieliłkredytu,niemożedokonaćrefinansowania,uruchamiając

wierzytelnośćwynikającązkredytuuzyskanegoodpodmiotutrzeciego,

np.bankucentralnego.

Czynnikiemistotniewpływającymnaryzykoniewypłacalnościjest

ryzykowzrostuoprocentowaniakredytu(fr.risquedetaux),jakimoże

wystąpićwtrakcieokresujegospłaty95.Wokreślonychrodzajachkre-

dyturyzykotowpisanejestwkonstrukcjęumowy,albowiemkredyto-

dawcazastrzegasobieprawodojednostronnejzmianywysokości

oprocentowania.Odrębnąpostaciąryzykawumowiekredytujest

równieżryzykowalutowewwypadkukredytówzaciąganychwwalutach

obcych.Stronyponosząwówczasryzykozmianykursuwaluty,wktórej

kredytuudzielono.Istotneznaczeniemająwówczasklauzuleregulujące

sposóbprzeliczaniakursuwalutorazustalaniewysokościratkredyto-

wych.

92C.-W.Canaris,Bankvertragsrecht,t.1,Berlin-NowyJork1988,nb.1195;K.P.

Berger(w:)F.J.Säcker,R.Rixecker,MünchenerKommentarBGB,t.3,wyd.6,Monachium

2012,uwagiprzed§488,nb.7.

93Por.bliżejmojeopracowanieZwolnieniezdługówwprawieupadłościowymitzw.

upadłośćkonsumencka-rozważaniateoretyczneiprawnoporównawczezperspektywy

polskiegoporządkuprawnego,CzasopismoKwartalneCałegoPrawaHandlowego,Upa-

dłościowegoorazRynkuKapitałowego2008,z.2,s.217in.

94T.Bonneau,Droitbancaire...,s.407:nunrisquedenon-mobilisationdescrédits

octroyés.Cerisqueserealiselorsquelabanque,quiaaccordeuncrédit,nepeutpasse

refinancerenmobilisantlacréanceresultantducréditauprèsd'untiers,enparticulier

delaBanquedeFrance”.

95Ibidem.

Brak wyników

Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra