Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
znaniaarbitralnegocharakterurelacjisymbolizowania.Zdru-
giejzaśstronydoszłodoodklejeniasięjęzykaodświata(tojest
wyodrębnieniasięsferyreferentówdyskursuostatusieontolo-
gicznyminnymniżjęzyk).Procestenzrodziłproblemreferencji
wprzyjmowanymprzezemnierozumieniu.Odrębnepytanie
dotyczytego,czymożemywkontekścietejcharakterystyki
mówićorzeczywistych,historycznychfazach,czytylko
oaspektach,czylogicznychetapach.Rozstrzygnięcietegopro-
blemubyłobyzapewneniezwykletrudnezewzględówmetodo-
logicznych.Wramachniniejszegoopracowanianiebędęzatem
rozstrzygałatejkwestii.
Wrozdzialepierwszymwyodrębniamtakżetrzyproblemowe
sferynamysłunadjęzykiem.Sąto:1)sferakonkretnychpraktyk
użyciajęzykawokreślonymkontekście-posługującsiętermino-
logiąwprowadzonąprzezFerdynandadeSaussure’a,nazywam
tenobszarsferąparole;2)sferaabstrakcyjnegosystemuregułi
znaczeń,strukturyjęzykajakoswoistejpotencjalności-langue;3)
sferanamysłunadreferencyjnymfunkcjonowaniemjęzyka.
nAntyesencjalizmem”
nazwałam
stanowisko
budowane
wopozycjidoesencjalizmu-poglądu,wramachktóregogłosi
sięwystępowanieipoznawalnośćistot/esencji.Ujęciaesencjali-
styczneposzukującechistotowychzarównowobiektach
wświecie,jakiwznaczeniachjęzykowych,którekryjąsięza
słowamiiwyznaczająichużycie.Esencjalizmprzyjmujepo-
znawalnośćobiektywnych,ahistorycznychwłasnościistoto-
wychwewnętrznieprzynależnychnnaturze”danychobiektów,
konstytuującychichtożsamość.Sprzeciwiającsiętemu,ujęcia
antyesencjalistycznepostulująporzuceniepytańoistotęna
rzeczpytańouwarunkowania,relacjeifunkcje.Podkreślająone
hipotetycznośćihistorycznośćnaszejwiedzy.Wramachanty-
esencjalizmupoznanietonieodkrywanieesencji,aleustalanie
relacjipomiędzyobiektami.
Towłaśnierelacjonizmproponujeopisywaćirozumiećświat
stawiającwcentrumuwagiraczejrelacje,stosunkimiędzyele-
mentami,niźlisameelementy,pojmującteostatniejakoefekty
stabilizowaniasiępewnychrelacji.Wopozycjidostrukturali-
zmu,relacjonizmodrzucapojęciesystemuoustalonejstruktu-
