Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
Latour,niechcącmówićoreferencjiwklasycznymtegosłowa
rozumieniu,aleraczejonkrążącej”czynrozprowadzanej”refe-
rencji(ang.circulatingreference),odwielujużlatprowadzi,
projektowanejakoempiryczne,badanianadnauką,techniką,
dyskursemreligijnym,ekologicznymiprawnymspozanpara-
dygmatu”esencjalizmuczyreferencji.
Wszystkimtymtwórcommożnaprzypisaćtyppostępowania
filozoficznego,lapidarnieitrafnieokreślonyprzezJohnaDe-
weyawnastępującysposób:nNapytaniatenieodpowiadamy,
mywydostajemysięznich”(Dewey1977:14;por.Komen-
dziński,Szahaj1999:142;Rorty1999:145).Przywołaniprzeze
mniebadaczeodmawiająudziałuwokreślonymtypiedyskusji,
chcielibyporzucićpewnąproblematykę.Mówiąodewaluowa-
niusiępotencjałóweksplanacyjnychiuprawomocniających
pewnegotypu3.Chcielibyzrezygnowaćzdotychczasowego
trybubudowaniauzasadnień4.Coproponująwzamian?Czy
powyższerezygnacjedokonanezostanąnarzeczinnychstrate-
giiuprawomocnianiatwierdzeń?
Dlaczegowpewnychokresachhistoriibadacze,zamiastzma-
gaćsię,jakichpoprzednicy,zdobrzeokreślonymijużproble-
mami,corazwięcejpytańnazywająpytaniamiźlepostawionymi?
---
---
---
---
---
3Zjawiskodewaluowaniasiępotencjałóweksplanacyjnychiuprawomoc-
niającychwnastępującysposóbcharakteryzujeJürgenHabermas(komentując
koncepcjęuczeniasięJeanaPiageta):nInterpretacjezeszczeblajużprzezwy-
ciężonego,jakkolwiekwyglądajątreściowo,wrazzprzejściemnaszczebel
następnyzostająjakokategoriezdewaluowane.Mocprzekonującąutraciłanie
taczyowaracja,lecz[sam]rodzajracjijesttym,cojużnieprzekonuje”(Ha-
bermas1999:132).
4Jaksądzę,możnagonazwaćtrybemepistemologicznymbudowaniauza-
sadnieńilokalizowanetuzmianyokreślićtakżejakonzwrotantyepistemolo-
giczny”.Szerzejnatematzwrotuantyepistemologicznegozob.np.Sójka
1992.Sensbudowaniauzasadnieńepistemologicznychjestkwestionowany
wodniesieniudoróżnychdziedzinkultury.Natematbrakusensupodawania
epistemologicznychuzasadnieńpolitykiinaszychwartościpiszenietylko
wspomnianyjużRorty,aleteżJohnGray(Gray2001).Fishmówiotym,że
niemasensuepistemologiczneuprawomocnianieinterpretacji.Zkoleitakie
nurtybadawczejaksocjologiawiedzypodważająsensepistemologicznego
uzasadnianiasukcesównauki.
