Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I

Katarzyna Kosowska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-233-3349-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

251

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kosowska, Katarzyna. Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012, 251 s. ISBN 978-83-233-3349-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kosowska, K.

T1 Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2012

SN 978-83-233-3349-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 115861, author = "Kosowska, Katarzyna", editor = "", title = "Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2012", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-3349-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kosowska, Katarzyna

ED -

TI - Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2012

SN - 978-83-233-3349-4

ER -

Netografia (standard APA):

Kosowska, Katarzyna. Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012 [dostęp: 05 09 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/obraz-zycia-szlachcianek-rosyjskich-w-literaturze-od-piotra-wielkiego-katarzyna-kosowska-115861.

Rosja, europeizacja, XVIII wiek, szlachcianka

Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I, stanowi próbę rekonstrukcji sylwetki kobiecej na tle zmian, będących konsekwencją europeizacji Rosji. Wykorzystane w procesie powstawania pracy zabytki piśmienni...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-3349-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

251

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp10
Stan badań14
Baza materiałowa21
Metoda badawcza22
I. O życiu kobiet na Rusi24
1. Kobieta w okresie pogańskim (Powieść minionych lat)24
2. Kobieta w okresie chrześcijańskim29
2.1. Prawa kobiety i jej pozycja w staroruskiej rodzinie (Ustaw Jarosława)30
2.1.1. Warunki zawarcia małżeństwa32
2.1.2. Warunki rozwiązania małżeństwa, rozwód33
2.1.3. Pozycja kobiety w małżeństwie35
2.2. Specyfika pozycji kobiet Nowogrodu i Pskowa (gramoty brzozowe)37
2.3. Kobieta w okresie niewoli mongolskiej (literatura „o złych żonach”)42
2.4. System teremowy i Domostroj45
II. Główne tendencje w przemianach kulturowych w drugiej połowie XVII i na początku XVIII wieku54
1.1 faza europeizacji Rosji54
1.1. Kontakty państwa moskiewskiego z Zachodem54
1.2. Bojarowa Morozowa: w obronie starych obyczajów60
1.3. Carówna Zofi a: obalenie systemu teremowego66
1.4. Siedemnastowieczne projekty reform75
2. II faza europeizacji Rosji. Rola Piotra I77
2.1. Obyczaje77
2.2. Oświata i literatura80
2.3. Natalia Dołgorukaja – kobieta początku XVIII stulecia84
III. Literatura jako świadectwo życia szlachcianki92
1. Rola pamiętnikarstwa i epistolografii92
1.1. Pamiętnik jako gatunek literacki92
1.2. Początki rozwoju pamiętnikarstwa96
1.3. Motywy pisania pamiętników99
1.4. Pamiętnik jako źródło informacji101
1.5. Prawdomówność pamiętników104
1.6. List i jego odmiany108
2. Wychowanie i wykształcenie instytutowe114
2.1. Początki wychowania instytutowego w Rosji114
2.2. Rzeczywistość instytutowa116
2.2.1. Porządek instytutowy116
2.2.2. Dyscyplina instytutowa119
2.2.3. Obyczaje instytutowe121
2.2.4. System kształcenia123
2.2.5. Przyjaźń, stosunek wychowanek do rodziny oraz kierownictwa125
2.3. Analiza zachowań wychowanek instytutów127
2.3.1. Zaburzenia natury emocjonalnej128
2.3.2. Zaburzenia natury umysłowej130
2.3.3. Zaburzenia natury społecznej132
3. Wychowanie i wykształcenie domowe134
3.1. Rola mamki, niani i guwernantki w procesie wychowania szlachcianki134
3.2. Rola matki w procesie wychowania i edukacji szlachcianki138
3.3. Wychowanie i edukacja stołecznej szlachcianki140
3.3.1. Język francuski kontra język rosyjski144
3.3.2. Kobieta czytelniczka148
3.4. Wychowanie i edukacja prowincjonalnej szlachcianki150
4. Małżeństwo i rozwód157
4.1. Wybór narzeczonego: wola i zgoda rodziców158
4.2. Małżeństwo wbrew woli rodziców161
4.3. Warunki zawarcia małżeństwa162
4.3.1. Wiek zamążpójścia162
4.3.2. Stanowy charakter małżeństwa166
4.4. Ceremonia ślubu167
4.5. Filary małżeństwa169
4.6. Warunki i zasady udzielania rozwodów170
IV. Szlachcianka w teatrze życia codziennego178
1. Kultura balu178
1.1. Ewolucja balu i jego wewnętrzna organizacja178
1.2. Teatralizacja szlacheckiego balu185
1.3. Szlachcianka w Tabeli rang193
1.4. Bal – między przyjemnością a męczącym obowiązkiem197
2. Nowe tendencje w rosyjskiej modzie XVIII i początku XIX wieku199
2.1. Strój szlachcianki w XVIII i na początku XIX wieku199
2.2. Kosmetyki211
2.3. Metody rozpowszechniania mody212
V. Portret idealnej szlachcianki oczami Mikołaja Gogola216
1. Anna Wielgorska217
2. Aleksandra Smirnowa-Rosset222
Zakończenie 230
Bibliografia240

Obrazżyciaszlachcianekrosyjskichwliteraturze

analizieprocesówwpływukobietnakulturowo-politycznykontekstepoki,leczna

pochwalesystemusocjalistycznego.Kobietystałysiędobrympretekstemdlawładzy,

byprezentowaćsiebie,jakotę,któraostatecznierozwiązałaDkwestiękobiecą”18.

Ukazaniesięnaprzełomielat70.i80.XXwiekumonograﬁcznychopracowań

zachodnichuczonych,opartychnaźródłachrosyjskich19,stanowiłowyzwaniedla

badaczyradzieckich.JakoodpowiedźpowstałypraceGrigorijaTiszkina20,Eleonory

Pawluczenki21,NataliiPuszkariowej22.Przekonaniaoniskimpołożeniukobietipo-

zbawieniuichwiększościprawwciąguwielowiekowejhistoriiażdoczasówrewolu-

cjizostałypodanewwątpliwość.

Postawioneprzezrodzimychuczonychzadaniabadawczekładłynacisknaprob-

lemwłączeniakobietdoogólnejhistorii,ponownegowniknięciawsensichrolioraz

ichwpływunarozwójspołeczeństwa.WpracachN.Puszkariowejjestjużobecna,

choćjeszczeniewyraźnie,reﬂeksjafeministyczna.Poczynającodjejszkiców,może-

mymówićoodejściuodhistoriiopisowej,opartejnametodologiimarksistowskiej,

ipowrociedonowejhistoriikobiet,bazującejnainnychpodejściachmetodologicz-

nych,wtymrównieżgenderowych.

MonograﬁaN.PuszkariowejKobietystarejRusistanowipróbęprzedstawienia

rodzinnego,społecznego,prawnegoorazmajątkowegostatusukobietwbadanym

okresie.Autorkadążydocelupoprzezrekonstrukcjębiograﬁiznanychprzedsta-

wicielekpłcipięknejstaroruskiejspołeczności,odtworzenieichzewnętrznegowi-

zerunku.Ograniczonaliczbaźródełocharakterzeliterackimzmusiłabadaczkępo

sięgnięciedoalternatywnychzabytkówkultury,wśródktórychwymienićnależypis-

mahistoryczne,kroniki,akty,licznerozporządzenia,zbioryprzepisówprawnych,

tekstytrebników

N.Puszkariowawykazała,iżnależyciewykształconekobietyokresustaroruskie-

gozaangażowanewdziałalnośćpolitycznąnienależałydowyjątków

.Przyczymich

uczestnictwowżyciukrajunieograniczałosięjedyniedoknuciaspiskówczyintryg,

leczpolegałonazaciętejwalcepolitycznejnarównizmężczyznami.Wmiaręza-

głębianiasięirozszerzaniatematuprzekonanieoniskimpołożeniukobiettamtych

czasówstajesięmitem.

WewspółczesnejhistoriograﬁinauwagęzasługujeJurijŁotman,autorkla-

sycznegostudiumorosyjskiejkulturzeszlacheckiej23,wktórympodejmujeanalizę

szczególnego,osobnegoDkobiecegoświata”.Przedmiotbadaństanowiądlaniego

Dzarównoteosobliwości,jakieepokanakładałanacharakterkobiecy,jakite,które

18В.Л.Бильшай,РешениеженскоговопросавСССР,Москва1959;В.С.Белова,Решениеженскогово-

просавСССР,Москва1975;П.М.Чирков,РешениеженскоговопросавСССР,Москва1978.

19Np.R.Stites,TheWomen’sLiberationMovementinRussia,NewJersey1978.

20Г.А.Тишкин,ЖенскийвопросвРоссии:50-60-егодыXIXвека,Ленинград1984.

21Э.А.Павлюченко,Женщиныврусскомосвободительномдвижении.ОтМарииВолконскойдоВеры

Фигнер,Москва1988.

22Н.Л.Пушкарева,ЖенщиныДревнейРуси,Москва1989.

23J.Łotman,Rosjaiznaki.KulturaszlacheckawwiekuXVIIIinapoczątkuXIX,Gdańsk1999.

Brak wyników

Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra