Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Orodziniewspółczesnejijejkształtowaniusłówkilka
Związkirodzinne–sferaprywatnychwyborów?
AndrewJ.Cherlinnieprzypadkowoskupiasięnazjawiskuprzemianmałżeństwa.
Jegospołeczneznaczenietrudnoprzecenić.Rozstrzygakwestieprawomocności
prawdzieckadodziedziczenia,jegospołecznejtożsamości,regulujestosunkinie
tylkomiędzymałżonkamiiprzyszłymirodzicami,lecztakżemiędzyichrodzinami
pochodzenia.Wszelkieprocesyzmiandotykającetęinstytucjęzmieniająrodzinę
(Kwak2005).CherlinrozumieHdeinstytucjonalizację”małżeństwajakosłabnię-
ciespołecznychnormokreślającychludzkiezachowaniawinstytucjachtakichjak
małżeństwo(Cherlin2004:848).IwonaPrzybył,zadającsobiepytanie,jakajest
konotacjatejtezy,stwierdza:Hdeinstytucjonalizacjaoznacza,żemałżeństwoprze-
kształcasięwzwiązekintymnyiemocjonalny,corazbardziejprywatny,azarazem
kruchy,powoli,alenieuchronniesytuującsięwobszarzewolnymodregulacji
ikontrolispołecznej”(Przybył2012:14).Czytakasytuacjawodniesieniudotak
bardzopodstawowejdlażyciaspołecznegokwestii,jakąjestreprodukcja,rzeczywi-
ściemożebyćwolnaodspołecznychregulacji?SamaPrzybyłrozprawiasięztaką
tezą,stwierdzając,żeinstytucjonalizacjawcalenieoznaczasztywnychitrwałych
schematów,którejednostkipoprostuwcielająwżycie.
Możnazatemdefiniowaćmałżeństwojakopowtarzalne,utrwalonesposobyzachowa-
nia,wzorce,regułyirytuały,któremająsłużyćutrwalaniuporządkuspołecznego.Te
ustalonesposobypostępowaniapomagająwdokonywaniuwyboruzachowaniawkon-
kretnejsytuacji,stanowiąrodzajprzewodnikaprzezgłówneżyciowezdarzenia.Proces
instytucjonalizacjipowoduje,żeoczekiwaniaspołeczneoddziałująnapartnerównie
tylejakoograniczenia,żądaniaczywymogi,ileprzedewszystkimjakozasoby,zktórych
czerpiesięwiedzęnatematcelów,doktórychwartodążyć,orazsposobówichosiągania
(Przybył2012:12).
Iwykazując,żewieleelementówinstytucjimałżeństwawciążjestobecnych,
naprzykładpomimoupływulatniezmiennapozostajezasadadoborumałżeń-
skiego,przyszlimałżonkowiedobierająsięnazasadziepodobieństwacechspo-
łeczno-demograficznych.
Stareschematyutrwalającedotychczasowyporządekdecyzyjnyprocesurepro-
dukcyjnegostająsięnieaktualnewzmieniającychsięwarunkachspołecznych.
Refleksyjność,będącazdaniemKaufmannanastępstwemrozpadujednolitegohabi-
tusu,oznaczauświadamianiesobieobecnościwielumożliwychschematówdziała-
nia,uprawomocnianychprzezkonkurująceczasamisystemywiedzyiprzekonań.
Jednostki,dokonującwyborówiuzasadniającjeodwołaniemdoodpowiedniego
systemuwiedzy,manifestują,kimsąwspołeczeństwie,wyborysązatemściśle
powiązanezpozycjąitożsamościąspołeczną.Wcorazwiększymstopniuupod-
stawrealizowanychcodziennychpraktykstoiwiedzaekspercka,młodematkinie
dowiadująsiętego,jakopiekowaćsiędzieckiem,odwłasnejmatki,leczzporad-
nikówiodprofesjonalistów.ElisabethBadinterstawiatezę,żespadekdzietno-
ściobserwowanywkrajacheuropejskichjestprzedewszystkimspowodowany
modelemmacierzyństwaobowiązującymwtychkrajach,oznaczającymwprak-
tycecałkowitepodporządkowanieżyciapotrzebomdziecka.Naprzykładpresja
37
