Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Kilkauwagorozwojuinstytucji
Jeżelichodziopierwszypolskik.k.z1932r.,tohołdowałonza-
sadomliberalizmu.Szeroko,znacznieszerzejniżprzytoczoneusta-
wodawstwa,określałdopuszczalnośćobronykoniecznej.Kodeksten
(art.21)niestawiałwogólewarunkuzachowaniajakiejśproporcjimię-
dzydobremzagrożonymzamachemadobremnaruszonymwwyniku
jegoodpierania,aniteżniewyrażałexpressisverbisproporcjimiędzy
natężeniemśrodkówobronywstosunkudozamachu.Ograniczałsię
ontylkodowymagania,abyobronabyłaUkonieczna”
13
.Wzwiązku
ztymS.Śliwińskiwysuwałtezęomożliwościbezprawnejobronyko-
niecznejpolegającejnatym,iżodparciezamachujestwprawdzieko-
nieczne,awięcwświetleart.21k.k.z1932r.nieprzestępne,jednakże
rażąconaruszazasadyprawaistanowijegonadużycie(np.zastrzelenie
choregoumysłowozłodziejakradnącegozpodwórzadeskiprzezwłaś-
ciciela,którynierozporządzałinnymśrodkiemodparciazamachu)
14
.
Nicwięcdziwnego,żeprzywykładniUkonieczności”obronyodwo-
ływanosiędozasaddobrejwiary(art.135k.z.z1933r.)lubdozasad
współżyciaspołecznego(art.5k.c.)dlazakreśleniaracjonalnychgranic
stosowaniatejinstytucji
15
.
Innymbrakiemart.21k.k.z1932r.byłoto,żeprzepistenpo-
mijałpotrzebęunormowaniaobronykoniecznejprzedzamachamina
dobrakolektywne(społeczne).Braktenwypełniałateoriaiorzeczni-
ctwoprzezodpowiedniąinterpretacjępojęciaobronydobraUcudzego”
(przepismówiłoodpieraniuzamachunajakiekolwiekdobrowłasne
lubinnejosoby)
16
.
KodekskarnyPRLz1969r.nieograniczałobronykoniecznejdo
dóbrjednostkowych.Wysuwałnawetnapierwszyplanobronędóbr
społecznych(art.22§1),conaturalnieodpowiadałoówczesnymzało-
13
Zob.J.Makarewicz,Kodekskarnyzkomentarzem,wyd.5,Lwów1938,s.106in.
14
S.Śliwiński,Polskieprawokarnematerialne,Warszawa1946,s.164.Wdyskusjinadreformąprawa
karnegoS.Śliwińskipostulowałnastępująceujęcieobronykoniecznej:UNiepopełniaprzestępstwa,
ktowceluodparciabezpośredniegoibezprawnegozamachunajakiekolwiekdobrowłasnelubcudze
używaśrodkówwdanychokolicznościachkoniecznychdoodparciazamachuiniewykraczarażąco
przeciwkozasadomsłuszności”.Zob.S.Śliwiński,Wsprawiereformyprawakarnego(głoswdyskusji),
DPP1947,nr11,s.31i34;por.takżeA.Bramson,Kilkauwagdoprojektuprof.S.Śliwińskiego,DPP1948,
nr2,s.39,którywypowiedziałsięprzeciwkoumieszczeniuwdefinicjiobronykoniecznejwarunku
Uniewykluczarażącoprzeciwkozasadomsłuszności”,gdyżjesttokwestiaekscesuobrony.
15
Zob.H.Rajzman,PrzeglądorzecznictwaSN,NP1963,nr4–5,s.481;M.Siewierski,Kodekskarny.
Komentarz,Warszawa1958,s.50.
16
A.Gubiński,Wyłączeniebezprawności,Warszawa1961,s.12;A.Krukowski,Obronanatlepolskiego
prawakarnego,Warszawa1965,s.56.
15
