Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
bowiemopróczdorobkunaukowegojakoprofesornaukprawnychtakżedoświad-
czeniapraktycznezgromadzonewtrakciewykonywaniawciągu25latwolnychza-
wodówprawniczych-najpierwradcyprawnego,anastępnieobrońcywsprawach
karnych.Pierwszymopracowaniemmonograficznymautorapoświęconymwpływo-
wiprawanazasadęwolnościgospodarczejbyłaopublikowanew2004r.książkapt.
nPrawokrzywdząceprzedsiębiorców.Wybraneaspektyingerencjipaństwawswobo-
dędziałalnościgospodarczej”(Białystok2004).Zajętosięwniejm.in.regulacjami
KonstytucjiRPdotyczącymiswobodydziałalnościgospodarczej(orazopartymna
niejorzecznictwemTrybunałuKonstytucyjnego),prawapodatkowego,gospodarcze-
go,cywilnego,prawapracy,atakżeprawemkarnymgospodarczymiprawemkarnym
skarbowym,jakonajostrzejwkraczającymwswobodędziałalnościgospodarczej.
Przestępstwagospodarczeiskarbowemająswojąspecyfikę,odróżniającąjeod
tzw.przestępstwpospolitychuregulowanychwkodeksiekarnym.Upraszczającza-
gadnieniemożnastwierdzić,żepowszechneustawodawstwokarnepenalizuje(czyli
nakazujekarać)codozasadyczyny,którenaruszajązasadymoralnościietykiznane
przezspołeczeństwoiprzeztopowszechnieuznawanezagodneochrony.Możnasiętu
odwołaćchociażbydoDekalogu,któryzabranianp.zabijaćczykraść.Takiegouspra-
wiedliwienianieznajdujecodozasadyprawokarnegospodarczechroniąceprawidło-
wośćobrotugospodarczego,czyteżwprzypadkuprawakarnegoskarbowegointeresy
finansowepolskiegoSkarbuPaństwaczyteżinteresyWspólnotyEuropejskiej.
Kapitalneznaczeniadlaobronywsprawachoprzestępstwagospodarczeiskarbo-
wemafakt,żewtymprzypadkuregulacjeszerokorozumianegoprawakarnegomają
charaktertzw.normblankietowych,toznaczypenalizująnaruszeniastosownychreguł
ustanowionychprzezprzepisyprawagospodarczego,handlowego,cywilnegooraz
podatkowego(takżecelnegoidewizowego),doktórychodsyłają.Ustawodawcawięc
zakładapowszechnąznajomośćprzezprzedsiębiorcówregułobrotugospodarczego
wmyślzasadyNegligentiaiurisnocet(nieznajomośćprawaszkodzi).Natomiastza-
łożenieprofesjonalizacjiobrotugospodarczegonieznajdujewpełniodzwierciedle-
niawpolskiejrzeczywistości,wktórejnp.tacyprzedstawicielewolnychzawodów
jaklekarzestalisięnprzedsiębiorcamizprzymusu”,zmuszeniprzezkolejnereformy
gospodarczedorezygnacjizpracynaetacieipodjęciawłasnejdziałalnościgospodar-
czej,przykompletnejignorancjijejprawnychuwarunkowań5.
Kolejnymargumentem,któryskłoniłautoraniniejszejpublikacjidojejnapisania,
jestspecyfikaprzestępstwgospodarczychiskarbowychorazcharakterystykaosób
onieoskarżonych.Zregułysątoprzestępstwapopełnionebezużyciaprzemocy,cha-
rakteryzującesięumyślnością(częstotzw.zamiaremkierunkowym-doluscoloratus).
Jednakżenaszeprawokarnewprzypadkutakichprzestępstwzakładaniekiedyichfor-
malny(bezskutkowy)charakter,czyliukaraniesprawcówniejestuzależnioneodwy-
rządzenieprzeznichrealnejszkodypokrzywdzonemu(odnośnieprzepisówk.k.)czy
5
Zob.C.Kulesza,Prawokrzywdząceprzedsiębiorców.Wybraneaspektyingerencjipaństwawsferę
wolnościdziałalnościgospodarczej,Temida2,Białystok2004,s.246-268.
