Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.2.Swobodnekształtowanietreściumowyaskutkipodatkowe
119
prawnopodatkowegostanufaktycznegoidlategopowinnybyćustaloneiocenione
przezorganypodatkowe.Wwyrokuz18.03.2010r.,IIFSK1838/08,LEXnr596023,
NaczelnySądAdministracyjnyzauważył,że:nNatlepowiązaniaprawapodatkowego
zprawemcywilnymnarodziłsięswoistyrodzajwykładnicelowościowejokreślany
jakogospodarczysposóbrozpatrywaniaprawapodatkowego.Wykładniacelowoś-
ciowazmierzawtymprzypadkudointerpretacjitegoprawazpunktuwidzeniago-
spodarczejrzeczywistości,wyraźnierozróżniająctreśćorazcywilno-prawnąformę
czynnościprawnych.Naciskpołożonyjesttunaprawdziwątreśćtychczynności,
anieichzewnętrznąformę(wyrokiNSAz14.12.2004r.,FSK826/04i827/04).Sta-
nowiskotoznajdujeoparcietakżewdoktrynieprawapodatkowego.Wskazujesię,
żewykładniagospodarczawiążesięzproblematykąadekwatnościczynnościobrotu
gospodarczegoorazform,wjakichsąonedokonywane,zjednejstrony,atreścizja-
wiskgospodarczych,którychzachowaniatedotyczą,aformywyrażają-zdrugiej.
Stosowaniebardziejlubmniejadekwatnychdotreściekonomicznejzjawiskgospo-
darczychformobrotuniestanowiprzedmiotuzainteresowaniaanistronyustawo-
dawcy,aniteżadministracjipodatkowejdopóty,dopókinieprowadzidoobniżania
obciążeniapodatkowegoponiżejpoziomuuważanegozaadekwatny(B.Brzeziński,
Podstawywykładniprawapodatkowego,Gdańsk2008,s.151in.)”.
3.2.2.Pozorność
[StellaBrzeszczyńska]
Przepisart.199a§2o.p.wprowadzaklauzulępozorności.Zgodnieztymprzepisem,
jeżelipodpozoremdokonaniaczynnościprawnejdokonanoinnejczynnościprawnej,
skutkipodatkowewywodzisięztejukrytejczynnościprawnej.Przepistenreguluje
sytuacje,wktórychorganpomijaskutkipodatkoweczynnościpozornejioceniasy-
tuacjęwedługczynnościukrytej.Wartojednakzauważyć,że-podobniejakw§1
-przepis§2skonstruowanozpominięciemhipotezynormyprawnej.Przepisten
bowiemodnosisięwyłączniedotakiejsytuacji,wktórejorganpodatkowywie,iż
dokonanoczynnościukrytejpodpozoreminnejczynnościprawnej.Niewiadomo
natomiast,wjakisposóborganmiałbydojśćdotakiegownioskubezuprzedniego
zbadaniastanufaktycznego.Wpraktyceprzepisart.199a§1i2o.p.jestwykorzy-
stywanyprzezorganypodatkowewsytuacjach,wktórychpodatnicyukładająswoje
relacjewsposóbumożliwiający(legalne)obniżeniepodatków.
Samfaktdążeniaprzezpodatnikadooptymalizacjiobciążeńpodatkowychnieuza-
sadniaprzyjmowaniatezy,żepodatnikwistociedokonujeczynnościukrytychpod
pozoremczynnościoptymalizacyjnych.Czyminnymjestbowiemomijanieprze-
pisówprawainadużycieprawa,czyminnymzaś-optymalizacjaobciążeńpodat-
kowychprzezlegalneizgodnezprawemdziałaniapodatnika.Wdoktryniewska-
zujesię,żenpojęcieoptymalizacjipodatkowejmożnarozumiećjakowybórtakiej
formyorazstrukturyplanowanejtransakcjiwramachigranicachobowiązującego
prawapodatkowego,abyzmniejszyćpoziomobciążeńpodatkowych.Jeżeliobowią-
StellaBrzeszczyńska
