Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Genezaidefinicjaobszaruporadzieckiego
SzczególnemiejscewomawianymobszarzezajmujeFederacjaRosyjska,która
nietylkobezwzględniedominujewprzestrzenistanowiącejwprzeszłościobszarjej
władzyimperialnej,nietylkoprzejawiaambicjekształtowanianowegoładuświa-
towego,lecztakżeaspirujedoreintegracjiobszarustanowiącegostrefęjejtradycyj-
nychwpływów33.
Obszarporadzieckinieobejmujejednakcałegoobszaru,jakizajmował
ZwiązekRadziecki,gdyżniezaliczasiędoniegoLitwy,ŁotwyiEstonii.Trzy
republikibałtyckiewyraźnieodcięłysięodradzieckiegodziedzictwaiodmówi-
łyudziałuwjakichkolwiekugrupowaniachintegracyjnychpowstałychnagruzach
ZSRR
34
,aod2004rokustałysięczłonkamizachodnioeuropejskichstruktur
integracyjnych-UniiEuropejskiej(od1maja2004roku)orazSojuszuPółnoc-
noatlantyckiego(od29marca2004roku).Napotrzebyniniejszegoopracowa-
niapodpojęciemobszaruporadzieckiegonależyrozumiećobszarobejmujący
trzyregionygeograficzne:EuropęWschodnią(Ukraina,Białoruś,Mołdawia),
KaukazPołudniowy(Armenia,Azerbejdżan,Gruzja)orazAzjęŚrodkową(Ka-
zachstan,Kirgistan,Tadżykistan,Turkmenistan,Uzbekistan).
Wliteraturzetoczysiędyskusjanatematdefiniowaniaobszaruporadziec-
kiego-wedługniektórychautorówpojęcietoprzyczyniasiędopromowania
interesówMoskwyikonserwowaniastereotypów,m.in.oistnieniuspójnejpo-
litycznieigeograficznieprzestrzeni,którafunkcjonujepozaEuropąiNATO,
nigdyniestaniesięichczęścią,żeterytoriumtomanaturalnecentrumijest
nimRosja,orazżeRosjamaobowiązekzabezpieczeniaiobronytegoobszaru
orazzaprowadzaniananimswojej„cywilizacyjnejmisji”kulturalnej,politycznej,
ekonomicznej,conieuwzględniaróżnorodnościbyłychrepublikradzieckich
iichaspiracji35.Zkoleiinnitwierdzą,żeniemapotrzeby,abyztegookreślenia
rezygnować,gdyżpomiędzypaństwamizaliczanymidoobszaruporadzieckiego
istniejąogromnezbieżności,m.in.głębokaipowszechnakorupcja,biedaiau-
torytaryzm(zmałymiwyjątkami„słabychdemokracji”),opartynadominującej
pozycjipolitycznejiekonomicznejbyłejkomunistycznejnomenklatury,atakże
jejpotomków36.
33M.Domańska,Uwarunkowaniaprocesówintegracyjnychidezintegracyjnychnaobszarzepora-
dzieckim,OficynaWydawniczaAspra-jR,Warszawa2013.
34Ibidem,s.30.
35P
.Kozłowski,ObszarpostradzieckiwoficjalnychstrategiachFederacjiRosyjskiejiRadyds.Po-
litykiZagranicznejiObronnej,„Wschodnioznawstwo”2007,nr1,s.243-269.
36Ibidem,s.243.
24
