Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
tożsamości56.Ochronamniejszościnarodowych,obokprawczłowiekaiobywatela,
stałasiępodstawowązasadą„euroatlantyckiejdemokracjiliberalnej”,któratwierdzi,
żedemokracjęwdanympaństwiemierzysięstopniemposzanowaniaprawmniej-
szościiprzezwyciężeniemskutkówwcześniejszejdyskryminacji57.Stanowitotakże
potwierdzenieprzedstawianejprzeznaswcześniejtezyChristianaJoppke.
Systemochronyprawmniejszościnarodowychniezlikwidowałzjawiskichwy-
kluczenia,choćzmieniłsięichcharakteroraznatężenie.Wykluczanieetnicznemoże
powodowaćbrakdostatecznejochronylubutrudniaćpraktycznąrealizacjępraw
mniejszości,takichjakutrzymywaniewłasnegożyciakulturalnego(m.in.przezod-
mowęfinansowaniadziałalnościkulturalnej),możliwośćnaukiinauczaniajęzyków
ojczystych,wolnośćstowarzyszaniasięitp.58Politykapaństwawtymzakresiemoże
jedynietworzyćodpowiedniewarunkiinstytucjonalnedokultywowaniaetniczno-
ści,alewmałymstopniuwpływanaspołeczneikulturowepołożeniemniejszości
oraznajejstosunkizwiększością59.Wielkąrolęprzywiązujesiętutajdorozwiązań
autonomicznychorazpolepszeniapołożeniaspołeczno-gospodarczegodanejgrupy
mniejszościowej60.
Innąsprawąjestpolitykaformalnegouznawaniaprzezpaństwodanychgrupet-
nicznychzamniejszości.Efektembrakupowszechnieakceptowanejwprawiemię-
dzynarodowymdefinicjimniejszościjestpewnaswoboda„oficjalnego”uznawania
przezadministracjępaństwowądanychgrupmniejszościowych,wobecktórych
stosujesięochronęprzewidzianąregulacjamimiędzynarodowymi61.Wewspółczes-
nejpraktyceprawno-politycznejwładzeopowiadająsięza„wąskim”rozumieniem
mniejszości,tzn.ograniczonymgłówniedowłasnychobywatelinależącychdowy-
branychprzeznichmniejszościnarodowychietnicznych,jakiehistorycznieistnieją
nadanymterenie.Prowadzitodoselektywnegostosowaniaochronywobecwybra-
nychgrupzpominięcieminnych,coprzysparzanapięćmiędzywładzamipaństwa
atymizbiorowościami,gdyżdomagająsięoneuznaniaichzamniejszośćnarodową
lubetniczną.
Widaćtotakżewsporachouznawaniespołecznościimigracyjnychzaoficjalne
mniejszości,aponadtojestprzyczynązróżnicowanegouznawaniatychsamychgrup
narodowychietnicznychwróżnychkrajacheuropejskich(uznawaniaichzamniej-
56PiotrKukuryk,Europejskimodelochronyprawmniejszości,„PrzeglądPrawaEuropejskie-
go”2003,nr2.
57EdmundWnuk-Lipiński,Światmiędzyepoki.Globalizacja,demokracja,państwonarodowe,
WydawnictwoZnak–InstytutStudiówPolitycznychPAN,Kraków2004,s.11.
58JenniferJacksonPreece,Prawamniejszości,przeł.M.Stolarska,WydawnictwoSic!,War-
szawa2007,s.206–214.
59WilliamP.Kuvlesky,Grupyetniczne,mniejszościoweirelacjegrupowe:schematpojęcio-
wy,w:JolantaPolakowska-Kujawa(red.),Nacjonalizmorazkonfliktyetniczno-narodowe,Szkoła
GłównaHandlowa,Warszawa1999,s.84–86.
60
JonathanWheatley,TheEconomicStatusofNationalMinoritiesinEurope:AFour-Case
Study,„JournalonEthnopoliticsandMinorityIssuesinEurope”2007,nr1,s.29–31.
61ToveH.Malloy,NationalMinorityRightsinEurope,OxfordUniversiyPress,Oxford–New
18
York2005,s.15–18.
