Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
PatrycjaCzarnecka
ZygmuntaWazy
.Ponownierozczarowanaodsunięciemodwładzyprzez
siostrzeńca,zupełniewycofałasięzżyciapublicznegoipoświęciłasiępie-
lęgnowaniuogrodóworazaktywnościfundacyjnej19.Borykającsięzpro-
blemamizdrowotnymi,zmarła9września1596roku.
Jakwynikazpowyższegokrótkiegobiogramu,życieAnnyJagiellonki
byłopełnezmianzarównotychdrobnychinaturalnych,jakitychrewo-
lucyjnych,odmieniającychcałejejżycie,acozatymidzie–równieżrytm
dnia.Omawianywartykuleokres,czylilata1564–1572,okazałsięjednak
czasemwzględnejstabilnościwżyciuAnny.Byłotojużkilkalatpośmierci
Bony(1557)orazpoślubiejejsiostryKatarzyny(1562),wobecczegoAnna
zdążyłaułożyćswojącodzienność.Choćpośmierciobojgarodzicówprzeszła
podprawnąopiekębrata,tostopniowozaczęłausamodzielniaćsięwwielu
obszarachaktywności,oczymświadczyjejwspomnianasamodzielnadecy-
zjaopowrociezWilnadoWarszawyw1564roku.
Dwórażyciecodzienne
Ztematemżyciacodziennegokrólewnynierozerwalniewiążesiępojęcie
dworu.Jesttozagadnienieniezwyklezłożoneiotwierająceobszernepole
badawcze,copokazujechoćbypróbazdefiniowaniaterminu.Zjednejstrony
dwórbyłośrodkiemwładzy,którykontrolowałnietylkokwestieadmini-
stracyjneiurzędowe,aletakżekulturalnekraju–zasprawąmecenatukró-
lewskiegoikreowaniakulturydworskiej20.Zdrugiejstronyokreślasiętak
otoczeniemonarchyiosobytowarzyszącemuwcodziennychczynnościach,
awięcurzędników,dworzanorazsłużbędworską,aczasemteżdostojników
państwowych,pracownikówdziałającychprzykróluinstytucjicentralnych
orazwszelkiegorodzajuklientówkrólewskich21.Dotychdefinicjinależy
dodaćitrzecią,którapojęciedworuutożsamiazrezydencjąmonarchy
imiejscemjegopobytu.CiekaweujęcieproponujeAgnieszkaJanuszek-
-SieradzkawopracowaniudotyczącymdworuBarbaryRadziwiłłówny.
Dwórpostrzegajakożywąstrukturęskładającąsięzosóbnanimzatrud-
nionych,aletakżejakomechanizm,przestrzeńczyśrodowiskoodznaczające
sięwłasnymizasadamifunkcjonowania,regulowanymiprzezceremoniał
iprzezdworzan
22
.BadaczkadefiniujedwórjakoDżywyorganizm,tworzący
19Tamże,s.145–157.
20A.Mączak,DwórwsystemachwładzyikulturyeuropejskiejXVIiXVIIw.,[w:]Studia
nadgospodarką,społeczeństwemirodzinąwEuropiepóźnofeudalnej,red.J.Topolski,Lublin
1987,s.173.
21M.Ferenc,DwórZygmuntaAugusta.Organizacjailudzie,Oświęcim2014,s.7.
22A.Januszek-Sieradzka,KrólowaBarbaraRadziwiłłównawdworskimmikroświecie,Lublin
2017,s.10–11.
