Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7.1.EncyklopediaDiderotaid’Alemberta
27
MoralnypunktwidzenianapłećsłabąprzedstawiapandeDe-
smahis,którytwierdzinomenomen,żekobietymająmniejsiłyaniżeli
mężczyźni.Wadętęrekompensująsobieokrucieństwem,mściwoś-
cią,atakżepostawąroszczeniową.Wdodatkusąciekawskie,coautor
usprawiedliwiafaktem,żecechatajestnaturalnymskutkiemtego,że
trzymajesięzdalaodwszelkichsprawiinteresów.DeDesmahiszwra-
carównieżuwagę,żemizernypoziomedukacji,jakąkobietyotrzymu-
ją,jestwynikiemtego,żewłaściwieniewiadomo,pocowogólesięje
kształci;skoroitakwszelkiestanowiskaiurzędyzarezerwowanesądla
samychmężczyzn.Dlategoteżpłećpięknazajmujesięjedynieswoją
urodą–nicinnegobowiemjejniepozostaje.Jednocześnieautorarty-
kułuwyrażapodziwdlawszystkichkobiet,którymudajesiębezsto-
sownejedukacjiopędzaćodotaczającychjewystępkuipokus.nZaska-
kującejest–pisze–żeduszetakzaniedbanemogązrodzićtylecnótiże
sercichnieposiadłyjeszczesamelitylkoułomności”6.
Trudność,zjakąprzychodziencyklopedyściezdefiniowaniecharak-
terukobiety,wyrażadobitnietenotocytat:
Kobietynieróżniąsięwcalebardziejodmężczyznsercemiduchem
niżwzrostemifigurą.Jednakżeedukacjazmieniłaichnaturalnedyspo-
zycjewwielumiejscach;obłuda,którawydajesięimświętymobowiąz-
kiem,sprawiła,żeniesposóbdotrzećdoichduszy.Wyjątkówjesttak
wiele,atakczęstosąonebranezaregułę,żeimwięcejczynimyobser-
wacji,tymmniejotrzymujemyrezultatów7.
WedługdeDesmahisaobiepłciesąróżne,alewtejróżnościwidzi
onpewnąrównowagę.Ichoćniemożnatumówićorówności,zpew-
nościądostrzecmożnawjegosłowachkoncepcjęsymetriipłci,tak
zumiemynajczęściejokreślonezasadysprawiedliwościisłuszności,któresamjedynie
zdrowyrozsądekustanowiłmiędzywszystkimiludźmi,alboteżktóre–żebysięlepiej
wyrazić–Bógwyryłwnaszychsercach”.InternetowawersjaEncyclopédie,oudiction-
naireraisonnédessciences,desartsetdesmétiersudostępnionaprzezUniwersytetMichi-
ganwChicagowramachprogramuTeProjectforAmericanandFrenchResearchonthe
TreasuryoftheFrenchLanguage(ARTFL);http://artflx.uchicago.edu/cgi-bin/philologic
/getobject.pl?c.4:258:30.encyclopedie0311.1478531.1478535(dostęp:16.09.2011).
6
Encyclopédie...,dz.cyt.,http://artflx.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.
5:683:2.encyclopedie0311.4485326(dostęp:5.05.2011).
7
Tamże.
