Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
obywatelskiej,polegającejnatym,żeHObywateleUniiwliczbieniemniejszejniż
milion,mającyobywatelstwoznacznejliczbyPaństwCzłonkowskich,mogąpod-
jąćinicjatywęzwróceniasiędoKomisjiEuropejskiejoprzedłożenie,wramach
jejuprawnień,odpowiedniegownioskuwsprawach,wodniesieniudoktórych,
zdaniemobywateli,stosowanieTraktatówwymagaaktuprawnegoUnii”(art.11
ust.4TraktatuoUniiEuropejskiej).Inicjatywatamacharakterniesformuło-
wanyinieobligujeKomisjiEuropejskiejdopodjęciastosownychdziałańpra-
wodawczych.
WPolscepierwszepropozycjewprowadzeniadokonstytucjiinstytucjioby-
watelskiejinicjatywyustawodawczej(dotyczącejustawHzwykłych”)pojawiłysię
wokresiepracwlatach1919–1921nadprojektemprzyszłejkonstytucjimarcowej
z1921r.9.DoSejmuwpłynęłydwaprojektykonstytucjiprzewidującetęinstytu-
cję–KlubuParlamentarnegoPolskichSocjalistów(autorstwaM.Niedziałkow-
skiego)orazPolskiegoStronnictwaLudowegoHWyzwolenie”.Wprojektachtych
instytucjaobywatelskiejinicjatywyustawodawczejpotraktowanazostałaraczej
lakonicznie,przyczym–jaksięoceniawliteraturzeprzedmiotu10–najbardziej
radykalnywydawałsięprojektPSLHWyzwolenie”,wktórymprawoinicjatywy
obywatelskiejzostałopotraktowanejakoprawopodmiotowejednostki,uznając,
żeHkażdyobywatelmożezwracaćsiędoSejmuzprojektemustawy”11.Wpro-
jekcieKPPSnawiązanodobardziejHklasycznego”rozumieniaobywatelskiej
inicjatywyustawodawczej,proponując,abyprawownoszeniaprojektówustaw
przysługiwałoHbezpośrednioobywatelomRzeczypospolitejPolskiejposiadają-
cymprawowyborczewliczbieniemniejszejniżstutysięcy”12.Propozycjewpro-
wadzeniainstytucjiobywatelskiejinicjatywyustawodawczejniezyskałyjednak
aprobatywtokupracnadkonstytucjąiniebyłaonaznanapolskimkonstytucjom
wokresiemiędzywojennym.
PoIIwojnieświatowejaniMałakonstytucjaz1947r.,aniKonstytucjalip-
cowaz1952r.,deklarująca,żePolskajestpaństwemHdemokracjiludowej”,nie
znałyżadnejformydemokracjibezpośredniej,awięctakżeludowej(obywatel-
skiej)inicjatywyustawodawczej.Przeciwnikiemwprowadzeniatakiejinicjatywy
byłwlatach60.XXwiekuzwłaszczaprominentnyprzedstawicielnaukiprawa
konstytucyjnegoS.Rozmaryn13.Pewnazmianapoglądówwtejkwestiidałasię
zauważyćwlatach70.XXwieku14,alenietrafiłyonenabardziejpodatnygrunt.
Wlatach80.warteodnotowaniawydajesiębyćstanowiskoA.Szmytawtych
sprawach,którywprostopowiedziałsięzaposzerzeniemkręgupodmiotów
9PiszeotymS.Krukowski,GenezaKonstytucjiz17marca1921roku,Warszawa1977.
10Zob.P
.Uziębło,Inicjatywaustawodawczaobywateli.Ustawazdnia24czerwca1999r.zkomen-
tarzem,Warszawa2008,s.7.
11Cyt.zaibidem.
12Cyt.zaibidem,s.8.
13Zob.S.Rozmaryn,UstawawPolskiejRzeczypospolitejLudowej,Warszawa1964,s.364.
14Zob.A.Rost,Ł.Zawartowski,Wsprawiepojęciademokracjibezpośredniejwpaństwiesocjali-
stycznym,HRuchPrawniczy,EkonomicznyiSocjologiczny”1974,nr1,s.12–13.
